Sociaal domein

Zwolse jongeren en hun ouders zijn meestal prima in staat op eigen kracht of met hulp van eigen sociale netwerken (samenkracht) mee te doen in de samenleving en op te groeien tot zelfstandige volwassenen. Tegelijk gaat opgroeien bij bijna alle jongeren niet zonder vallen en opstaan. Afhankelijk eigen kracht en samenkracht, hebben sommige ouders en jeugdigen daarbij meer ondersteuning nodig dan anderen. In alle gevallen willen we hoop bieden, zodat jeugdigen en ouders weer perspectief gaan zien en in staat zijn om zelfstandig én met anderen een goed en perspectiefvol leven te leiden.

We richten ons daarom in de eerste plaats op het ondersteunen en waar nodig versterken van eigen kracht en samenkracht van alle jongeren en ouders, waarbij ze zoveel mogelijk zelf de regie over hun leven behouden. We ondersteunen ouders om hun verantwoordelijkheid waar te maken om een stimulerende, gezonde en veilige omgeving voor hun kinderen te creëren en hen kansen te bieden om zich te ontwikkelen. Ouders staan daar gelukkig niet alleen voor. Ook familie, buren, vrienden, de school en vrijwilligers bij buitenschoolse activiteiten en professionals die met kinderen en jongeren werken geven vorm aan het opvoedklimaat waarin kinderen en jongeren opgroeien. Het helpt als er om gezinnen heen andere volwassenen zijn die ook een positief voorbeeld voor jeugdigen zijn. Een pedagogische ‘Civil Society' waarin inwoners bereid en in staat zijn om in de eigen sociale netwerken en in het publieke domein bij te dragen aan het opgroeien en opvoeden van kinderen (‘It takes a village to raise a child’).
Waar zich toch hobbels voordoen in het opgroeien en opvoeden van kinderen en jongeren is preventieve professionele ondersteuning beschikbaar als dat nodig is. Preventie is er op gericht om problemen zoveel mogelijk te voorkomen en zo vroeg mogelijk te signaleren en aan te pakken. Investeren in gerichte preventie voor de jeugd bevordert de kwaliteit van leven van jeugdigen en hun ouders en kan ook helpen om tijdig intensievere zorg in te zetten voor wie en wanneer dat echt noodzakelijk is. Op basis van de evaluatie preventie jeugd (2019) investeren we vanaf 2020 extra in opvoedingsondersteuning.

Op grond van de evaluatie preventie jeugd zijn in 2020 de positief geëvalueerde vormen van opvoedingsondersteuning voortgezet. Daarmee kon in samenspraak met Sociaal Wijkteam een breed pallet aan preventieve interventies worden ingezet waardoor op maat ondersteuning kon worden geboden bij opgroeien en opvoeden. Voor het bevorderen van gezond gewicht en een versterkte inzet van jeugdgezondheidszorg in het kader van opvoedingsondersteuning is gestart met de ontwikkeling van nieuwe plannen. Mede door de druk op de GGD vanwege de Corona pandemie konden die plannen in 2021 nog niet tot uitvoering komen. Een deel van de incidentele ruimte die daardoor ontstond, is gebruikt voor extra ondersteuning van jongeren in Corona tijd gericht op normaliseren en groepsgerichte ondersteuning op en via VO scholen, naast extra inzet van jeugd- en gezinswerkers in de ondersteuningsteams op die scholen (doel 2.3.1).

We versterken eigen kracht en samenkracht van kinderen, jongeren en ouders / verzorgers zelf én het opvoedklimaat rond gezinnen, in wijken en op scholen, zodanig dat:

• In 2022 minimaal evenveel kinderen 0-12 jaar (naar de mening van hun ouders) weerbaar zijn als in 2018.
• In 2022 het opvoedklimaat is verbeterd ten opzichte van 2018.
• In 2022 het percentage kinderen dat meestal of altijd weerbaar is minimaal gelijk is aan 2018.

Hervormingsagenda sociaal domein (2019)

Ontwikkelingagenda passend onderwijs en jeugdhulp (2017) deel 1

Ontwikkelagenda passend onderwijs en jeugdhulp (2017) deel 2

Visie transformatie jeugdhulp Regio IJsselland (2017)

Beleidsplan jeugdhulp (2014)

Michiel van Willigen

• Doorontwikkeling Sociaal Wijkteam: realisatie van het besluit tot integratie van schoolmaatschappelijk werk op scholen voortgezet onderwijs in een stedelijk team jeugd- en gezinswerkers onder Sociaal Wijkteam.
• Uitvoeren transformatiethema toegang: inzet jeugd- en gezinswerker ondersteund door GZ-deskundige bij huisarts(praktijken) en ondersteuningsteams scholen primair en voortgezet onderwijs.
• Uitvoeren 'Ontwikkelagenda passend onderwijs en jeugdhulp': versterken preventie op school en samenwerking in het ondersteuningsteam op school rondom passend onderwijs en ondersteuning vanuit het brede sociaal domein (inclusief jeugdhulp), preventief en curatief.
• Uitvoeren motie integrale aanpak (motie 713 – M-28). Met partners van het Sociaal Wijkteam ontwikkelen we plannen om de integrale samenwerking verder te versterken, wachttijden tot een minimum te beperken en daardoor onnodige inzet van duurdere zorg te voorkomen. We monitoren de uitkomsten in de uitvoering.

De integratie van schoolmaatschappelijk werk in Sociaal Wijkteam Zwolle voor zowel het Primair als het Voortgezet Onderwijs is afgerond. Alle scholen werken met een ondersteuningsteam. Daarin werken jeugd- en gezinswerkers SWT samen met IB'er/Zorgcoördinator en orthopedagoog van school. Ze aan preventie van veel voorkomende problematiek en waar meer nodig is wegen ze met elkaar af welke extra ondersteuning voor welk kind of jongere nodig is vanuit passend onderwijs en/of jeugdhulp. Daarbij wordt waar nodig ook de verbinding gelegd met de ondersteuning in de thuissituatie waardoor steeds beter sociaal domein brede ondersteuning kan worden geboden.
Met zo'n 80% van de huisartsen is een goede samenwerking opgebouwd. Huisarts en jeugd- en gezinswerker stemmen in samenspraak met ouders met elkaar af waar het gaat om vragen rondom opgroeien, opvoeden en ontwikkeling van kinderen en jongeren. Daarmee zorgen ze ervoor dat zij voor betere verwijzingen waardoor in veel gevallen ook sneller kan worden gestart met benodigde zorg of behandeling. Tegelijk wordt daarmee onnodige verwijzing naar zwaardere vormen van jeugdhulp voorkomen waardoor ook deze inzet bijdraagt aan preventie.
Op basis van de ervaring die we hebben opgedaan in de ondersteuningsteams op scholen zijn we in 2020 gestart met een nieuwe stap in de Ontwikkelagenda. In samenspraak met scholen ontwikkelen we een nieuw programma Samen voor een sterke basis, gericht op verdere versterking van preventief werken in de sociale basis op en via scholen (spoor 1 HVA) en het zoveel mogelijk normaliseren in jeugdhulp zo dicht mogelijk bij de gewone leefomgeving van kinderen, jongeren en ouders (spoor 3 HVA). Besluitvorming over het nieuwe programma zal plaatsvinden in 2021.
Met de ondersteuningsteams op scholen, de samenwerking met huisartsen, de inzet van pilots in en met het onderwijs zoals speciale klassen bij De Ambelt en De Twijn en een breed palet aan preventie geven we ook uitvoering aan de motie integrale aanpak. Daar waar jeugdhulp nodig is, wordt deze snel en passend, en niet zwaarder en langer dan nodig, geboden. We maken daarbij zo scherp mogelijk hoe die inzet bijdraagt aan het realiseren van onze inhoudelijke én financiële doelen in het sociaal domein/jeugdhulp.

De lasten laten een voordelig saldo zien van € 297.619 zien. Omdat de baten € 3.471 lager zijn en de toevoeging aan reserves € 60.000 hoger, wordt uiteindelijk een voordelig resultaat gerealiseerd van € 234.148.

Dit positief resultaat op de lasten bestaat uit:

• De lasten voor THINK op school zijn € 48.000 lager. De uitgaven voor THINK op school vielen in 2020 incidenteel lager uit. Dit had twee redenen. In de eerste plaats zijn we in 2020 overgestapt naar financiering per kalenderjaar (in plaats van per schooljaar). De subsidie voor de eerste helft 2020 (schooljaar 2019-2020) was al ten laste gebracht van de begroting 2019. De tweede reden is de invoering van cofinanciering door scholen. Daarmee is in samenspraak met de schoolbesturen financiële ruimte gecreëerd met als doel het aantal scholen met "THINK op school" de komende jaren uit te breiden. Dit wordt naar verwachting de komende jaren gerealiseerd.
• De lasten Maatwerk jeugdgezondheidszorg hebben een voordelig resultaat van € 128.000. Met name door de uitbraak van COVID19 en de inzet die dit in 2020 heeft gevraagd van de GGD is de geplande extra inzet van jeugdgezondheidszorg (o.a. Centering Parenting) nog niet gerealiseerd. De verwachting is dat dit in 2021 alsnog kan starten. Daarnaast is ook de start van het proces om te komen tot een Lokaal preventieakkoord vertraagd als gevolg van de inzet die COVID19 van kernpartners en gemeente vroeg en de beperkingen die COVID19 met zich meebrachten voor het gesprek met de stad over dit onderwerp. Inmiddels het proces om te komen tot zo’n akkoord in 2021 alsnog gestart.
• De lasten Maatwerk jeugdwelzijn zijn € 110.000 lager dan begroot. Naast een aantal kleinere meevallers wordt dit verschil vooral veroorzaakt door het niet tot stand komen van een voorgenomen project op het gebied van sport en jeugdhulp en de late verrekening van kosten van uitvoering KIES (Kinderen In Echtscheiding Situaties) van derden. Van dit bedrag is € 60.000 gereserveerd voor uitvoering in 2021 ten behoeve van extra ondersteuning en perspectief voor jongeren bij COVID19. Hierdoor is de toevoeging aan de reserve nutvw-sociaal € 60.000 hoger.
• Daarnaast zijn de lasten € 12.000 lager door diverse kleine afwijkingen door vaststelling van verleende subsidies en is er € 3.000 aan lagere inkomsten ontvangen vanwege een lager vastgestelde subsidie.