Sociaal domein

Goede samenwerking tussen Sociale Wijkteams, huisartsen, jeugdgezondheidszorg en scholen in Zwolle rondom toegang tot specialistische jeugdhulp is van groot belang. Kinderen en ouders krijgen daardoor een sneller en beter passend antwoord op hun ondersteuningsvraag. Door een brede beoordeling wordt zo nodig een terecht beroep op niet vrij toegankelijke (specialistische) jeugdhulp gedaan. En door bundeling van deskundigheid rondom de toegangen tot jeugdhulp kunnen jongeren en hun ouders beter worden ondersteund en kan een besparing op de kosten worden gerealiseerd.
In de periode 2017 - 2018 is begonnen met het maken van samenwerkingsafspraken met de huisartsen in Zwolle. Anno 2019 is bij 73% van de huisartsenpraktijken in Zwolle (82% van alle huisartsen) een jeugd- en gezinswerker van het Sociaal Wijkteam werkzaam. Huisartsen en jeugd- en gezinswerkers werken samen aan het beoordelen van de hulpvraag die ouders, kinderen en jongeren bij de huisarts stellen. De evaluatie van deze werkwijze laat zien dat zij daardoor beter en sneller geholpen worden en een besparing wordt gerealiseerd op de uitgaven voor niet vrij toegankelijke jeugdhulp doordat onnodige verwijzing naar met name jeugd GGZ wordt voorkomen. Doel is om in 2020 met alle huisartsen op deze manier samen te werken.

Met ingang van schooljaar 2017 - 2018 is ook op alle basisscholen een jeugd- en gezinswerker werkzaam in een gezamenlijk ondersteuningsteam met en op school. Vanaf 1 januari 2019 werken ook alle voortgezet onderwijs scholen in Zwolle op deze wijze. Zij beoordelen, zo nodig met steun van specialisten vanuit bijvoorbeeld jeugdgezondheidszorg of GZ-psycholoog vanuit het Sociaal Wijkteam welke ondersteuning nodig is en hoe daarin kan worden voorzien. Veel hulpvragen kunnen hierdoor met lichte ondersteuning door het ondersteuningsteam worden opgelost, waardoor het in veel gevallen lukt om deze zo licht en zo normaal mogelijk, in de eigen leefomgeving op te lossen. Dit wordt bevestigd door signalen van huisartsen.

Vanaf 2019 werken we ook aan verdere versterking met de Gecertificeerde Instellingen in het voorzien van jeugdhulp binnen het gedwongen kader. Met deze instellingen willen wij uitgaande van de wettelijke afstemmingsplicht met de lokale toegang jeugdhulp die GI’s al hebben een vergelijkbare samenwerking opbouwen als met huisartsen om samen af te wegen welke ondersteuning in voorkomende gevallen helpend en nodig is (zie [programma 3.1.1) vanuit 1 gezin 1 plan 1 regisseur.

In 2020 hebben we verder gewerkt aan het versterken van de samenwerking en samenhang in de toegang tot jeugdhulp, met name met huisartsen, scholen en GI's. Als gevolg hiervan neemt blijkens cijfers van het CBS het aandeel verwijzingen jeugdhulp van Sociaal Wijkteam nog steeds toe, terwijl het aandeel van huisartsen en GI's daalt of gelijk blijft. Daardoor kan aan de voorkant van een hulpvraag sneller worden geschakeld, met betere verwijzingen naar passende ondersteuning en betere afspraken over tijdige op- en afschaling van jeugdhulp als gevolg.

We versterken de toegang tot jeugdhulp zodat jongeren en hun ouders ondersteuning krijgen die zo zwaar is als nodig en zo licht als kan, zodanig dat:

• In 2020 meer jongeren dan in 2016 en minimaal 80% van de ouders / verzorgers, weet waar ze terecht kunnen als zij hulp nodig hebben bij opgroeien en opvoeden (onder andere Sociaal Wijkteam).
• In 2020 het effect van integraal werken in ondersteuningsteams op school kunnen meten ter ondersteuning van de beoogde transformatie.
• In 2020 is de samenhang en samenwerking rondom toegang tot niet vrij toegankelijke jeugdhulp via verwijzers als huisartsen, Sociale Wijkteams en jeugdartsen beter dan in 2018.

Hervormingsagenda sociaal domein (2019)

Ontwikkelagenda passend onderwijs en jeugdhulp (2017) deel 1

Ontwikkelagenda passend onderwijs en jeugdhulp (2017) deel 2

Beleidsplan Jeugdhulp (2014)

Perspectiefnota 2020-2023

Michiel van Willigen

• scholen primair en voortgezet onderwijs en verbeterde samenwerking met gecertificeerde instellingen (voor jeugdhulp in gedwongen kader).
• Uitvoeren 'Ontwikkelagenda passend onderwijs en jeugdhulp': versterken preventie op school en samenwerking in het ondersteuningsteam op school rondom passend onderwijs en ondersteuning vanuit het brede sociaal domein (inclusief jeugdhulp), preventief en curatief.
• Uitvoeren motie integrale aanpak (motie 713 – M-28). Met partners van het Sociaal Wijkteam ontwikkelen we plannen om de integrale samenwerking verder te versterken, wachttijden tot een mUitvoeren transformatiethema toegang: inzet jeugd- en gezinswerker ondersteund door GZ-deskundige bij huisarts(praktijken), ondersteuningsteams inimum te beperken en daardoor onnodige inzet van duurdere zorg te voorkomen. We monitoren de uitkomsten.
• Versterken samenhang 1 gezin 1 plan 1 regisseur in relatie tot verwijzing Gecertificeerde instellingen vanuit de Sociaal wijkteams.

De samenwerking met huisartsen en scholen is in 2020 voortgezet. Met de meeste huisartsen (ruim 80%) is een goede samenwerking met Sociaal Wijkteam Zwolle. Daarmee lukt het om inwoners beter en sneller de goede hulp te bieden en inzet van onnodig zware hulp te voorkomen. We benutten de samenwerking met 80% van de huisartsen om ook met de overige 20% tot meer samenwerking te komen. We doen dit door waar zich vragen voordoen op casusniveau contact met betrokken huisartsen op te nemen en van daaruit samenwerking te blijven zoeken.

In 2020 is met alle scholen in Primair en Voortgezet Onderwijs samengewerkt in een ondersteuningsteam op school. De OT's werken zo preventief mogelijk aan veel voorkomende vragen en problemen bij opgroeien en opvoeden en wegen gezamenlijk af welke extra ondersteuning nodig vanuit passend onderwijs en/of jeugdhulp/sociaal domein om kinderen en jongeren (en ouders) verder te helpen. Door de verbinding te leggen met ondersteuning in de thuissituatie kan echt maatwerk worden geboden om te doen wat nodig is. In 2020 hebben we gemerkt dat we door de samenwerking in de OT's ook snel en goed konden inspelen op de uitdagingen waarvoor scholen en ouders kwamen te staan door COVID19 en de aanpak daarvan.

In de regio IJsselland hebben we samen met betrokken ouders, jeugdigen en professionals van de netwerkpartners in beeld gebracht op welke manier we met elkaar willen samenwerken (zie ook doel 3.1.1). Naast dat we het afgelopen jaar het regionale samenwerkingsproces hebben uitgewerkt, zijn we ook op lokaal niveau met partijen in gesprek over de manier waarop we onze samenwerking nog verder kunnen optimaliseren. Concreet gaat dat om de samenwerking tussen ons Sociaal Wijkteam met de gecertificeerde instellingen en de samenwerking tussen het Sociaal Wijkteam en Veilig Thuis. In de samenwerking met de Gecertificeerde Instellingen ligt de focus van de samenwerking op de afstemming bij inzet van jeugdhulp. We verwachten in de eerste helft van 2021 dit verder uit te werken en waar mogelijk ook al concrete stappen te kunnen zetten. We houden hierbij vanzelfsprekend nauwe aansluiting met het regionale traject.

De samenwerking met huisartsen, scholen en GI's is een belangrijke schakel in het versterken van een integrale aanpak. Hiermee geven we ook uitvoering van de motie integrale aanpak gericht op het ontwikkelen, monitoren en verduurzamen van nieuwe interventies die bijdragen aan de doelen van de Hervormingsagenda Sociaal Domein (spoor 3). Het SWT is in de meeste gevallen de spin in het web van integrale samenwerking. Ze doen een brede uitvraag op meerdere levensdomeinen, voeren regie en hebben als gezegd goede contacten met scholen en huisartsen.
Daarnaast is in het laatste kwartaal van 2020 een verkennend onderzoek gestart naar het integraal werken bij gezinnen met multiproblematiek in het kader van werken volgens 1 gezin, 1 plan (spoor 6). Hieruit blijkt dat zo'n 10% de Zwolse huishoudens gebruik maakt van ondersteuning op grond van twee of meer verschillende wetten. In totaal gaat om zo'n 550 huishoudens met 3 of meer ondersteuningsvormen. Omdat het in een beperkt aantal gezinnen voorkomt, maar juist daar wel enorme gevolgen heeft, willen we in 2021 in de praktijk van betrokken gezinnen met hen bekijken wat er nodig is. Op basis van die casusaanpak brengen we in beeld welke veranderingen nodig zijn in werkwijze, beleid en regelgeving om de ondersteuning aan deze gezinnen ook duurzaam te verbeteren.  

De lasten en de baten laten een voordelig saldo zien van € 250.794 en € 19.310 waardoor een voordelig resultaat van € 270.104 wordt gerealiseerd.

Dit voordelige resultaat wordt gerealiseerd door:

• Een voordelig resultaat van € 272.138 op Subsidie JBOV. In lijn met de landelijke ontwikkelingen is ervoor gekozen om GI’s niet langer in te zetten voor drang in jeugdhulp in situaties waarin nog geen grond is voor gedwongen jeugdhulp. In plaats daarvan zoekt het Sociaal Wijkteam Zwolle, In situaties waarin de veiligheid in het geding is en een gedwongen opname dreigt,  met het betrokken gezin naar andere oplossingen waardoor zo'n gedwongen opname niet nodig is. Hierdoor worden onnodig hoge kosten van gedwongen opname voorkomen. Waar nodig kan het SWT wel een beroep doen op een GI voor consultatie en advies. In de praktijk is dit niet vaak nodig geweest.
• Hogere lasten door Pilots De Ambelt/De Twijn van € 77.397. Vanuit de aanpak van thuiszitters is met De Ambelt en met De Twijn in 2020 een pilot gedraaid met een speciale klas voor leerlingen die naast extra onderwijsbegeleiding (passend onderwijs) ook ondersteuning op het gebied van gedrag en ontwikkeling (jeugdhulp) nodig hebben. De pilot bij De Ambelt is in 2020 geëvalueerd en wijst uit dat betrokken leerlingen hierdoor weer naar school kunnen gaan. Daarmee is op de kosten voor dagopvang (zie doel 2.3.2 niet vrij toegankelijke jeugdhulp) een besparing gerealiseerd van € 107.000. Door de kosten van de pilots zijn de lasten op dit doel € 77.397 nadelig.
• Daarnaast worden € 56.053 lagere lasten en € 19.310 hogere baten gerealiseerd door diverse kleinere afwijkingen onder andere vanwege lagere vaststelling van verleende subsidies en een hogere subsidie voor de inzet van GZ expertise, afrekening RSJ etc.