Sociaal domein

Verslaving kent als risico dat inwoners geïsoleerd raken, er gezondheidsrisico's optreden en de participatie verminderd en er maatschappelijke uitval of overlast optreedt. Verslaving is er in allerlei vormen: alcohol, roken, drugs, gamen, enzovoort. We zetten in op het voorkomen en verminderen van verslavingsproblematiek. Het voorkomen van verslaving pakken we ook op vanuit de preventieve aanpak van een gezonde levensstijl (zie doel 1.2.1 We beschermen en bevorderen de gezondheid van onze inwoners). Vanuit programma 3 wordt ingezet op gerichte preventie (als er al sprake is van problematisch middelen gebruik) en begeleiding van langdurig verslaafden. Hierbij wordt steeds gekeken hoe iemand zo optimaal mogelijk kan blijven deelnemen aan het maatschappelijk verkeer en/of verder maatschappelijke uitval te voorkomen.

Zorgmijding kan leiden tot verergering van problematiek en maatschappelijke uitval en overlast. Er wordt actief contact gelegd met mensen in zorgwekkende situaties, die niet zelf om hulp / ondersteuning vragen, maar dit wel nodig hebben omdat (verder) maatschappelijke uitval dreigt. Na contactlegging wordt samen met betreffende persoon (of directe omgeving) in kaart gebracht welke hulp / ondersteuning nodig is en hoe dit het beste kan aansluiten op de situatie van de persoon zelf. Daar waar mogelijk wordt getracht mensen te motiveren om reguliere hulp/ondersteuning te accepteren. Zolang geen aansluiting bij reguliere hulp / ondersteuning kan worden gevonden, maar hulp/ondersteuning wel nodig is, wordt inzet vanuit bemoeizorg geboden. Bemoeizorg wordt in de Wmo (2015) niet als wettelijke taak voor gemeenten benoemd, maar is maatschappelijk en bestuurlijk wel relevant. Juist omdat hiermee vroegtijdig ingegrepen kan worden bij complexe situaties, waar reguliere hulpverlening geen grip op kan krijgen. Bemoeizorg is een belangrijk instrument om verder maatschappelijke uitval te voorkomen, waarmee tevens wordt beoogd om de inzet van zwaardere vormen van zorg (ZvW) en ondersteuning(Wmo) te voorkomen en / of te beperken.

Personen die verward gedrag vertonen worden soms niet tijdig als zodanig herkend, waardoor ondersteuning, hulp en zorg niet tijdig genoeg kan worden ingezet. Dit kan een negatieve invloed hebben op de kwaliteit van leven van deze personen zelf, maar ook die van hun directe omgeving aantasten. We hebben in Zwolle een sluitende aanpak voor mensen met verward gedrag georganiseerd, gericht op vroegtijdig signaleren, adequate ondersteuning en zorg bieden, tijdig opschalen wanneer nodig (bijvoorbeeld naar de veiligheidsketen) en het kunnen leveren van maatwerk, wat zoveel mogelijk aansluit op de leefwereld van de persoon die verward gedrag vertoont. De aanpak heeft onder andere geleid tot een 24/7 meldpunt waar professionals en inwoners zorgen over personen met verward gedrag kunnen melden, training voor professionals over het herkennen van en het omgaan met personen met verward gedrag en afspraken over vervoer van personen met verward gedrag naar beoordelingslocaties.

In 2020 treedt de Wet verplichte GGZ (WvGGZ) in werking. De WvGGZ is gericht op het leveren van verplichte zorg aan personen met een psychische stoornis die als gevolg van die stoornis gedrag vertonen dat leidt tot ernstig nadeel voor zichzelf of een ander. Gemeenten krijgen op grond van de WvGGZ nieuwe taken en verantwoordelijkheden. Het Rijk stelt middelen beschikbaar aan gemeenten om de wettelijke taken uit te voeren. Een voorstel voor implementatie van de WvGGZ inclusief een bestedingsvoorstel wordt in het najaar van 2019 aan de raad voorgelegd.

Vanaf 1 januari 2020 voert team VIA (onderdeel van GGD IJsselland) namens gemeente Zwolle (en namens de overige gemeenten van regio IJssel-Vecht) het verkennend onderzoek, voorafgaand aan het besluit om al, dan niet, een verzoek tot zorgmachtiging bij het OM in te dienen. Ook heeft team VIA een meldpunt ingericht waar professionals, maar ook inwoners zich kunnen melden indien zij zich zorgen maken over psychisch kwetsbare personen. Op basis van deze meldingen kan team VIA al dan niet tot een verkennend onderzoek over gaan. Ondanks dat 2020 het eerste jaar is dat uitvoering wordt gegeven aan de nieuwe taken op basis van de Wvggz, valt op dat het verkennend onderzoekstraject goed is verlopen. De samenwerking tussen ketenpartners (GGD, OM, GGZ), verloopt goed. Omdat dit het eerste jaar is, kan niet duidelijk aangegeven in hoeverre Corona effect heeft gehad op het aantal meldingen.

We voorkomen (verder) maatschappelijk uitval of overlast door het bieden van passende zorg en ondersteuning richting maatschappelijk herstel, zodanig dat:

• Verslavingsproblematiek wordt voorkomen en verminderd.
• Zorgmijding wordt voorkomen en verminderd.
• Personen die verward gedrag vertonen vroegtijdig in beeld zijn en er tijdig op- en afgeschaald wordt tussen sociaal domein en veiligheid, daar waar er sprake is van ernstige overlast en/of de persoon een gevaar vormt voor zichzelf en zijn directe omgeving (of hiermee dreigt).
• Verplichte zorg (GGZ) aan mensen met een psychische stoornis alleen wordt ingezet als uiterst middel (als zorg in een vrijwillig kader niet mogelijk blijkt en zorg wel nodig is, vanwege ernstig nadeel voor betrokkene of anderen).

Niet van toepassing

Dorrit de Jong

Verslavingsbeleid:

• Regie voeren op het regionaal verslavingsbeleid IJssel-Vecht
• Het zorgdragen voor kwaliteit en continuïteit van activiteiten gericht op het voorkomen van gezondheidsschade en maatschappelijke uitval als gevolg van verslaving enerzijds en maatschappelijk herstel anderzijds (mede in het kader van ons gezondheidsbeleid).
• Onnodige risico's tegengaan door zorg te dragen voor veilige omstandigheden van middelengebruik door verslaafde inwoners in de regio.
• Toeleiding van verslaafde inwoners naar zorg, hulp en ondersteuning.

Zorgmijding:

• Het zorgdragen voor kwaliteit en continuïteit van activiteiten gericht op bemoeizorg in de centrumgemeenteregio Zwolle. Dit in afstemming met en in aansluiting op de lokale sociale teams (onder andere de Sociaal Wijkteams).

Wet Verplichte GGZ:

• Invulling geven aan de nieuwe taken en verantwoordelijkheden die gemeenten vanaf 1 januari 2020 krijgen, op grond van de WvGGZ.
  

Personen met verward gedrag:

• Het continueren van de sluitende aanpak voor verwarde personen waaronder versterken triagevoorziening, deskundigheidsbevordering en vroegtijdige signalering en preventie. We zorgen dat alle personen die verward gedrag vertonen vroegtijdig in beeld komen en een persoonlijke aanpak krijgen.

• Verslavingsbeleid en zorgmijding; activiteiten zijn conform uitgevoerd
• Wvggz; de wettelijke taken worden uitgevoerd, deels door team VIA (onderdeel van GGD) voor wat betreft meldpunt en verkennend onderzoek en deels via gemeente voor wat betreft opleggen van een crisismaatregelen en deelname aan regionaal afstemmingsoverleg
• De sluitende aanpak voor personen met verward en/of onbegrepen gedrag zijn voortgezet

De lasten laten een nadelig saldo zien van € 130.500. Omdat de baten € 43.052 hoger zijn, wordt een nadelig resultaat gerealiseerd van € 87.448.

Dit nadeel kan als volgt worden verklaard:

• Voor de Wet verplichte ggz (Wvggz) heeft de gemeente Zwolle incidenteel rijksmiddelen ontvangen. Een deel van deze middelen zijn opgenomen in de begroting onder dit doel. De werkelijke uitgaven voor de Wvggz zijn echter € 45.000 hoger. In programma 10 staat nog een stelpost van € 40.000 aan rijksmiddelen Wvggz. Deze overschrijding wordt dus grotendeels afgedekt met deze middelen op programma 10.
• Er heeft een subsidieafrekening met ZonMW plaatsgevonden voor het project 'Personen met verward gedrag'. De subsidie is € 34.631 lager vastgesteld waardoor bedrag in 2020 is teruggevorderd door ZonMW. Het volledig als voorschot verstrekte subsidiebedrag is echter al volledig als bate genomen in 2019 waardoor er in boekjaar 2020 een nadeel ontstaat van € 34.631.
• Overschrijdingen op projecten worden altijd via de exploitatiebegroting verantwoord. Door de overschrijding op het project "Zorg en begeleiding mensen EPA" zijn de lasten € 37.219 hoger. Hier tegenover staan eveneens hogere inkomsten van derden van € 37.219.
• Daarnaast zijn op de lasten nog diverse kleine overschrijdingen van € 13.650 en op de baten nog kleine voordelen van € 5.833.

Zorg en begeleiding mensen EPA:

• Zorgen voor optimalisering van aanbod begeleiding, behandeling en herstel voor mensen met EPA (Ernstige Psychiatrische Aandoening).

Zorg en begeleiding mensen EPA

Zorg en begeleiding mensen EPA
Dit project is met meerdere partners uitgevoerd (oa. RIBW, stichting Dimence). De besteding 2020 bestaat met name uit inzet vanuit Dimence en RIBW. De daadwerkelijke kosten zijn € 37.219 hoger dan geraamd. Dit wordt afgedekt door eveneens hogere inkomsten van derden. In 2021 vindt de verantwoording en verrekening plaats.