Sociaal domein

Inwoners, kunnen bij het Sociaal Wijkteam terecht met ondersteuningsvragen op alle leefgebieden. Het Sociaal Wijkteam is laagdrempelig en toegankelijk voor inwoners. Het Sociaal Wijkteam zet in op normaliseren, eigen regie en zelfstandig leven. Uitgangspunt qua inzet van maatwerkvoorzieningen  is: ‘zo licht als mogelijk, zo zwaar als nodig’. Met de inwoner wordt besproken wat nodig is, wat mogelijk is en wat voor hem/haar de beste aanpak is. Daarbij is oog voor zowel doelmatigheid als ook rechtmatigheid.

Vertrekpunt van het ondersteuningsplan is wat de inwoner en zijn sociaal netwerk zelf kan en welke voorliggende voorzieningen van meerwaarde zijn (programma 1. Samenleving). Indien nodig biedt het Sociaal Wijkteam zelf lichte en/of kortdurende ondersteuning. Als dat niet volstaat, wordt een maatwerkvoorziening ingezet voor gespecialiseerde ondersteuning. In het ondersteuningsplan worden resultaten benoemd. Dit biedt inwoner en zorgaanbieder flexibiliteit en ruimte in de wijze waarop ondersteuning wordt ingezet (hoe) om het resultaat (wat) te bereiken.

Het Sociaal Wijkteam staat in contact met onder meer de Participatieraad, welzijnsorganisaties en aanbieders van (maatwerk)voorzieningen. Het Sociaal Wijkteam is humaan, daadkrachtig, dichtbij, verbindend en inspirerend.

Inwoners en toeleiders weten het SWT goed te vinden,  er is een goede samenwerking met diverse partijen in de wijk, huisartsen en scholen. Het jaar 2020 was door Corona een bijzonder en heftig jaar voor het SWT. Het heeft veel bestaande knelpunten en problematieken verder blootgelegd, zowel binnen de eigen organisatie als bij de inwoners. Onder andere bij psychisch kwetsbare mensen, kwetsbare gezinnen en statushouders heeft Corona de bestaande problematiek verergert. Om overbruggingszorg te kunnen leveren en erger te voorkomen is meer eigen inzet geboden vanuit het SWT wat weer een direct gevolg heeft gehad op de wachttijden, die zijn fors opgelopen. Als gevolg van de krappe formatie, de bestaande werkdruk en de extra werkdruk als gevolg van Corona ervaren wij nog explicieter het dilemma van eigen inzet SWT versus meer beschikken/inzet zorgaanbieders.   De toename van de zorgvraag in het najaar heeft ook geleid tot achterstanden in de administratieve verwerking, wat weer problemen gaf bij zorgaanbieders bij het inzetten van zorg. Door efficiëntieslagen en extra inzet is dit op orde gebracht.
Het SWT heeft voor haar doen te maken gehad met een ongekend hoog ziekteverzuim. Dit had te maken met de toenemende werkdruk in relatie tot heftige casuïstiek (die door het thuiswerken letterlijk de eigen huiskamer binnenkomt).  Daarnaast zijn meerdere medewerkers uitgevallen omdat zij persoonlijk getroffen zijn door Corona. Los van Corona heeft ook de invoering van het abonnementstarief bijgedragen tot toename van het aantal wmo-dossiers (ongeveer 600) en dus de werkdruk.

De inwoner weet waar hij met zijn ondersteuningsvraag terecht kan, zodanig dat:

• De inwoner ervaart dat er mèt hem gepraat wordt in plaats van over.
• De inwoner eigenaar is van zijn vraag en oplossing.
• Alle stappen van meerwaarde zijn voor de inwoner en een duurzame oplossing gevonden wordt.
• Er duidelijke afspraken gemaakt worden over het proces (regie) en de resultaten. Deze zijn vastgelegd in een integraal ondersteuningsplan.
• Onafhankelijke cliënt-ondersteuning beschikbaar is waar gewenst.
• De ondersteuning zo licht als mogelijk is en zo zwaar als noodzakelijk.

Niet van toepassing

Dorrit de Jong

Uitvoering
In 2020 zal het Sociaal Wijkteam verder uitvoering geven aan de beweging; normalisering, preventie en collectivisering. In het bijzonder zetten we in op:

• Borging Pilot Jeugd- en gezinswerker bij de huisarts.
• Borging Vindplaats schulden (vroegsignalering).
• Borging Sociaal Wijkteam: de nieuwe poortwachter in de wijk.
• Versterken samenwerking Sociaal Wijkteam en TIEM vanuit perspectief en mogelijkheden van de inwoner (waarbij duale ondersteuning mogelijk is, met als doelen: verlagen zorgconsumptie en verhogen uitstroom bijstand).

Contractering in het Sociaal domein
In 2019 heeft de implementatie plaatsgevonden van de nieuwe contracten zoals thuisondersteuning(Wmo), hulpmiddelen, medische advisering, tilliften, trapliften, vervoer, dagbesteding, en jeugd. De nieuwe contracteringen leiden tot extra gesprekken met inwoners en (opnieuw) schuren met aanbieders. Deze inspanningen nemen tijd in beslag, maar zijn noodzakelijk om de gewenste inhoudelijke beweging tot stand te brengen. In 2020 blijft daar aandacht voor.

Uitvoeren ‘evaluatie positionering en kwaliteit SWT’ 2020:
In 2019 is een vragenlijstonderzoek gehouden onder de inwoners van de gemeente Zwolle die ondersteuning in het kader van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) ontvangen. De resultaten hieruit worden meegenomen in de bredere evaluatie naar de positionering en kwaliteit van het Sociaal Wijkteam. Als onderdeel van de Begroting 2020 wordt ter uitvoering van dit doel voorgesteld om in te stemmen met bestedingsvoorstel 13 (Sociaal Wijkteam).

Maatwerkbudget Sociaal Wijkteam:
In 2020 wordt weer gewerkt met een maatwerkbudget. Doel is om ruimte voor de professional te creëren, zodat doorbraken en / of creatieve oplossingen ingezet kunnen worden indien reguliere processen te lang duren en / of niet passend zijn. Op deze manier kan ondersteuning / hulpverlening worden versneld en duurdere vormen van ondersteuning worden uitgespaard. Hiermee wordt integrale aanpak en transformatie blijvend bevorderd.

Invoeren abonnementstarief
De invoering van het abonnementstarief wordt geïmplementeerd. Vanaf 2020 wordt de informatie aan het Centraal Administratie Kantoor (CAK) niet meer aangeleverd door de zorgaanbieders maar door de gemeente zelf. Voor de cliënt en de zorgaanbieder levert dit minder administratieve handelingen op, maar voor de gemeente leidt dit tot meer taken voor de backoffice van het Sociaal Wijkteam.

PGB 2.0
Implementatie Pgb 2.0: in 2020 vindt gefaseerd de overgang plaats naar het pgb 2.0 systeem van de SVB.

Herindicatie topsegment jeugd
Naar aanleiding van het vraagstuk beheersbaarheid kosten Jeugdhulp is vanuit het RSJ een financiële analyse opgesteld. Uit deze analyse komt dat met name de kosten (stapeling) in het hoge ambulante segment toenemen en hoog zijn. In de toeleiding naar Jeugdhulp zijn naast het Sociaal Wijkteam verschillende wettelijke verwijzers actief (genoemd derde verwijzers: huisartsen, kinderartsen, jeugdartsen en de gecertificeerde instellingen). Dit betekent dat we niet direct invloed hebben op alle verwijzingen en indicaties naar de specialistische Jeugdhulp. Een herindicatie is een gelegitimeerd moment in het proces om invloed uit te oefenen op de gewenste beweging richting lichtere (collectieve) vormen van ondersteuning in wijken en op scholen. Als onderdeel van de Begroting 2020 wordt ter uitvoering hiervan voorgesteld om in te stemmen met bestedingsvoorstel 14 (herindicatie topsegment jeugd).

• De pilot Jeugd- en gezinswerker bij de huisarts is inmiddels onderdeel geworden van de reguliere werkwijze.
• Doorontwikkeling ondersteuningsteams in het onderwijs: Hier zien we dat de teams in het onderwijs  steeds meer toekomen aan vroeg-signaleren en preventie i.p.v. inzet vanuit de specialistische hulp. Vanaf september 2020 zagen een enorme toename van problematiek bij kinderen, jongeren en hun gezinnen waarvoor hulp werd gevraagd. Verder hebben de ondersteuningsteams op scholen in 2020 een belangrijke rol gespeeld bij de uitvoering van de noodopvang waardoor er veel Zwolse kinderen in kwetsbare situaties konden worden opgevangen in het onderwijs.
• De nieuwe poortwachter in de wijk is ingebed in de integrale visie handhaving sociaal domein. Medewerkers van verschillende uitvoeringsafdelingen binnen het sociaal domein weten elkaar beter te vinden en denken er eerder aan om elkaar te betrekken en/of te vragen mee te denken t.a.v. zowel de rechtmatigheid als doelmatigheid. Voor de inwoner levert dit meer duidelijkheid op, hij weet sneller waar hij aan toe is.
• De afgelopen periode is de samenwerking tussen SWT en TIEM versterkt vanuit perspectief en mogelijkheden van de inwoner (waarbij duale ondersteuning mogelijk is, met als doelen: verlagen zorgconsumptie en verhogen uitstroom bijstand). Daarnaast is het afgelopen jaar veel aandacht geweest voor de onderlinge samenwerking tussen SWT, Tiem én Inkomensondersteuning. In deze driehoek is er een grote ambitie om het uitvoeringsmodel voor Participatie grondig onder de loep te nemen vanuit het perspectief van de inwoner met al zijn verscheidenheid. In 2021 zullen hier verdere stappen in genomen worden.

Contractering in het Sociaal domein
In 2020 heeft het SWT input geleverd bij de voorbereiding van de contractering van thuisondersteuning, goede dagen en perspectief en jeugdhulp. Deze contractering zal in 2021 plaatsvinden.

Uitvoeren ‘evaluatie positionering en kwaliteit SWT’ 2020
 De evaluatie van het SWT heeft nog niet plaatsgevonden en staat op de planning voor eerste helft 2021

Maatwerkbudget Sociaal Wijkteam
In 2020 is weer gewerkt met een maatwerkbudget. Het maatwerkbudget blijft een belangrijk en effectief instrument om maatwerk te realiseren, daar waar bestaande contracten geen oplossing bieden. Tevens worden de uitkomsten daarvan gebruikt bij het doorontwikkelen van bestaande afspraken en beleid, zodat het geen uitzonderingssituaties blijven maar effectieve oplossingen structureel worden geborgd.
Dit inzet van maatwerkbudget sluit ook aan bij de doorbraakmethode die we komend jaar steeds meer willen inzetten.  

Invoeren abonnementstarief
De invoering van het abonnementstarief is geïmplementeerd. Dit leidde tot een extra beroep op de Wmo en daarmee tot meer werkdruk voor het SWT.
Het invoeren van het abonnementstarief is bij het CAK vertraagd ingevoerd. Hierdoor kregen inwoners pas laat in het jaar hun facturen voor de eigen bijdrage.  

PGB 2.0
De planning voor de doorontwikkeling en invoering van PGB 2.0 is gewijzigd.  De minister van VWS heeft – mede op basis van leerervaringen met de zogenaamde voorlopers besloten om eerst nog te investeren in de software. Planning nu is dat de eerste groepen gemeenten in het derde kwartaal van 2021 kunnen starten met de voorbereidingen. En dat de laatste groepen gemeenten zijn aangesloten in het vierde kwartaal van 2022

Herindicatie topsegment jeugd
Er hebben herindicaties plaatsgevonden binnen het topsegment jeugd. We hebben hierbij ingezet op de gewenste beweging richting lichtere (collectieve) vormen van ondersteuning in wijken en op scholen.
De uitvoering van deze herindicaties leverde een aantal inzichten op:

• We komen regelmatig hoge beschikkingen tegen waarbij we als SWT ook wel andere mogelijkheden zien. Dit speelt vooral wanneer er sprake is van een verwijzing door derden (huisarts, GI). Om hier als SWT op te kunnen sturen is meer tijd nodig om op inhoud het gesprek aan te gaan met zowel het gezin als  de jeugdhulpaanbieder, bij voorkeur zo vroeg mogelijk in het proces, bij aanvang van de zorg. Het is wenselijk en noodzakelijk om als SWT meer aan de voorkant te komen zodat op integrale wijze meegedacht kan worden over een passende oplossing voor de ondersteuningsvraag van het gezin. Ter illustratie:  bij een integrale kijk naar de ondersteuningsvraag kan het zijn dat het eerst oplossen van schulden of een huisvestingsprobleem zodanig effect kan hebben dat duurdere jeugdzorg voorkomen kan worden. Zo krijgen we de gewenste beweging op gang die vanuit de hervormingsagenda is ingezet. Door de  huidige capaciteit en werkdruk bij het SWT kan dit helaas niet voldoende waargemaakt worden.
  Daarnaast wordt het SWT ook steeds meer door de GI’s betrokken bij het toekennen van passende zorg.
• We hebben gekeken naar de juiste zorg op de juiste plek: jeugdwet, WLZ, Wmo en Zvw. Dit heeft geleid tot een afname van de verlengde jeugdhulp waardoor bijvoorbeeld meer kinderen vanuit de jeugdwet in de WLZ terecht zijn gekomen.
• Door meer inzet vanuit het SWT op het sturen aan de voorkant, liggen er nog kansen om zowel de eigen professionals als de GI’s en zorgaanbieders scherp te houden en stapeling van zorg te voorkomen.
• Het is opvallend dat in de duurdere dossiers jeugdigen vaak met veel verschillende jeugdhulpaanbieders te maken hebben. Samen met de relatiemanager en de zorgaanbieders zijn we hierover in gesprek hoe we dit anders kunnen gaan doen waarbij het één gezin, één plan principe het uitgangspunt is.

De lasten laten een voordelig saldo zien van € 96.917. Omdat er € 25.000 meer is toegevoegd aan de reserves en € 65.000 minder is onttrokken aan de reserves ontstaat een voordelig resultaat van € 6.917.

Er is € 90.000 aan incidentele middelen beschikbaar gesteld voor de evaluatie van het Sociaal Wijkteam en daaraan gekoppeld een onderzoek naar de effectiviteit van de huidige manier van werken vanuit 2019 en 2020. De evaluatie en het onderzoek zullen in 2021 plaatsvinden. Door dit uitstel blijven de hiervoor gereserveerde middelen van € 65.000 vanuit 2019 gereserveerd en vindt er een lagere onttreking plaats uit de reserve nutvw-sociaal. Daarnaast worden de voor dit onderzoek in 2020 beschikte middelen van € 25.000 gereserveerd om in 2021 de totale kosten van € 90.000 af te dekken, waardoor er meer wordt gestort in de reserve nutvw-sociaal.