Sociaal domein

De sportverenigingen belichamen de kracht en het zelforganiserend vermogen van de stad en vormen het 'cement' binnen de lokale samenleving. Deze maatschappelijke rol van de verenigingen willen wij benutten en verder uitbouwen. Speerpunt binnen het sportbeleid is dan ook onze inzet op vitale sportverenigingen oftewel verenigingen die hun maatschappelijke rol en verantwoordelijkheid nemen en blijvend kunnen dragen. We ondersteunen verenigingen daarbij om het financieel en / of maatschappelijk verdienvermogen te versterken en hun organisatie en aanbod af te stemmen op ontwikkelingen als het toenemend aantal ouderen en de behoefte aan vrijblijvender vormen van sportbeoefening (het 'consumentisme' in de sport). De bewegingen uit de hervormingsagenda ( zorgvragen zo normaal mogelijk en in de eigen omgeving oplossen) zien wij dan ook als een kans voor sportverenigingen hun maatschappelijke rol en positie te vergroten.

Sportaccommodaties en -voorzieningen zijn een randvoorwaarde om aan sport en bewegen en vitaliteit van inwoners en sportverenigingen invulling te geven. Wij realiseren ons dat totstandkoming en instandhouding van accommodaties door sportverenigingen en inwoners moeilijk haalbaar is. De gemeente heeft daarmee een voorname rol in het faciliteren van een kwalitatief en kwantitatief accommodatie- en voorzieningenaanbod dat aansluit bij de behoefte vanuit de breedtesport. Uit het onderzoek naar het sportaccommodatiebeleid blijkt dat het aanbod op het gebied van binnen- en buitensport op stedelijk niveau op orde is. Desalniettemin liggen er uitdagingen, vooral in de wijk Stadshagen (stadsdeel West) waar met de woningbouwontwikkeling de behoefte aan sport en bewegen de komende jaren verder toeneemt.

Naast de reguliere sportaccommodaties willen we sport en bewegen in de openbare ruimte nog meer stimuleren en faciliteren. Hoewel Zwolle goed scoort volgens de Kernindicator Beweegvriendelijke Omgeving en er momenteel veelvuldig gebruik gemaakt wordt van de openbare ruimte voor sport en bewegen, willen we sport en bewegen in de openbare ruimte en het ongeorganiseerd en anders georganiseerd sporten stimuleren en faciliteren. Dit doen we bij voorkeur door waar mogelijk hotspots te creëren, waar bewegen, sport, onderwijs, welzijn en zorg in combinatie wordt aangeboden en waar het ongeorganiseerd of anders georganiseerd sporten in de buitenruimte gefaciliteerd kan worden (multifunctionele sportieve omgevingen). Dit doen we niet alleen rondom sportparken, maar ook in de verstedelijkte binnenstad op logische plekken waar multifunctioneel gebruik (bijvoorbeeld in combinatie met onderwijs) en programmering mogelijk is.

Zwolle beschikt over een groot aantal vitale sportverenigingen. De tariefsverhoging voor de accommodaties en overige bezuinigingsmaatregelen die de afgelopen jaren zijn doorgevoerd hebben de verenigingen weten op te vangen. Er zijn geen verenigingen die hierdoor in problemen zijn geraakt. Ook in tijden van corona slagen verenigingen er in de vereniging draaiende te houden. Wel zijn er zorgen over de toekomst. Wat zijn de gevolgen van corona voor het toekomstig verenigingssporten.

De samenwerking tussen sportverenigingen onderling en met andere (maatschappelijke) organisaties heeft zich ook in 2020 doorgezet. Het aantal nieuwe initiatieven is weliswaar beperkter, maar is logisch omdat veel aandacht is geweest voor het uitwerken, bestendigen en doorontwikkelen van de initiatieven uit het jaar ervoor. Mooi voorbeeld daarvan is het Lokaal Sportakkoord, waarin veel partners elkaar hebben gevonden en de samenwerking verder intensiveren.

In 2020 is  de actualisatie van het Masterplan Sportaccommodaties afgerond, in het najaar is deze bestuurlijk afgerond. Deze heeft een beeld gegeven van de mate waarin vraag en aanbod zich in kwalitatieve en kwantitatieve zin tot elkaar verhouden,  alsook de kansen en knelpunten in het toekomstig aanbod en een visie op de sportaccommodaties van de toekomst. Ook een visie op het sporten en bewegen in de openbare ruimte maakt onderdeel uit van deze actualisatie. In 2021 zal verder uitwerking worden gegeven aan deze actualisatie.

We versterken de vitaliteit van sportverenigingen en sportaccommodaties, zodanig dat:

• Verenigingen hun maatschappelijke rol en verantwoordelijkheid kunnen nemen en blijvend kunnen dragen doordat zij:
  • Beschikken over voldoende leden en voldoende vrijwillig kader om de maatschappelijke rol te vervullen.
  • Financieel gezond / draagkrachtig zijn.
  • Kwalitatief en kwantitatief in staat zijn om zelfstandig verdienvermogen te creëren.
  • Duurzame samenwerking aangaan en activiteiten ontwikkelen met andere verenigingen en (maatschappelijke) organisaties in het kader van gezondheid, participatie en zorg.
• Sportaccommodaties optimaal en efficiënt worden benut, waartoe:
  • Accommodatievraagstukken stadsdeelgericht en zo nodig stedelijk worden opgelost.
  • Sportaccommodaties worden ingezet voor meer en andersoortige activiteiten (een levendige en multifunctionele ontmoetingsplaats) al dan niet voor nieuwe en andere doelgroepen.
  • De verhuur van gemeentelijke accommodaties in hoge mate kostprijsdekkend is.
• Een aantrekkelijke, stimulerende en laagdrempelige beweegomgeving wordt gerealiseerd op en rondom sportparken en in de openbare ruimte middels hotspots.

Masterplan Sportaccommodaties (2009)

Actieplan Sport en Bewegen (2016)

René de Heer

• Ondersteuning / facilitering van sportverenigingen bij het vergroten van het verdienvermogen door de inzet van buurtsportcoaches als sportparkwijkmanager ten behoeve van:
  • Het versterken van de vereniging(en) en de onderlinge samenwerking, het maken van de koppeling met inwoners en organisaties in de buurt en het stimuleren van nieuwe concepten en arrangementen (o.a. voor ouderen, chronisch zieken en mensen met een beperking)
  • Activering en stimuleren van de rolneming van verenigingen op maatschappelijk vlak.
  • Het vergroten van de preventie rol van sport en bewegen binnen het sociaal domein, in samenwerking met andere relevante beleidsterreinen (zoals gezondheid en jeugd) en de Sociale Wijkteams
• Als eigenaar van de gemeentelijke sportaccommodaties zorgdragen voor kwalitatief beheer en onderhoud.
• Stimuleren en initiëren van energiebesparende maatregelen op en in sportaccommodaties (zie doel 6.4.1).
• Het uitvoering geven aan motie M-37 "Sportbesparing zonder tariefstijging"
• Het implementeren van het Innovatiefonds voor sportverenigingen ter stimulering van vernieuwende en innovatieve (maatschappelijke) activiteiten en aanbod binnen de sportvereniging of sportaccommodatie.

Ook in 2020 zijn de sportverenigingen actief geweest om hun vitaliteit te behouden of te vergroten, al lijkt de druk wat minder dan na de tot standkoming van het Actieplan en de doorvoering van de bezuinigingen op de sportbegroting. Dit neemt niet weg dat initiatieven uit voorgaande jaren zijn voorgezet en doorontwikkeld. Overigens ontkomen we er niet aan om te constateren dat het coronavirus veel vraagt van de verenigingen en hun vrijwilligers. Dit vraagt meer inzet om leden te blijven enthousiasmeren en betrokken te blijven houden bij de club.

De inzet van de sportparkmanagers hebben ook dit jaar weer bijgedragen aan (het stimuleren van) de vitaliteit en van de sportverenigingen en de sportaccommodaties. Zeker in tijden van corona is er veel inzet gepleegd op sport en bewegen voor iedereen.  
Ook in 2020 is blijvend aandacht voor pilots op het gebied van sport en bewegen in  de openbare ruimte.

Bij de uitvoering van onderhoudswerkzaamheden is samen met de verenigingen en hun partners gekeken naar een zo optimaal mogelijk inzetten op duurzaamheid en energiebesparende maatregelen. In voorkomende gevallen leidt dit bijvoorbeeld tot het vervangen van traditionele verlichting door LED-verlichting.

In 2020 heeft geen verdere tariefstijging plaatsgevonden anders dan de reguliere indexering van de sporttarieven. Een verdere sportbesparing is nog in onderzoek, waarbij met name wordt gekeken naar actualisering van lopende overeenkomsten.

Het Innovatiefonds wordt zoveel mogelijk gekoppeld aan het Lokaal Sportakkoord, zoals deze in 2020 is vastgesteld en waarvoor ook uitvoeringsgelden beschikbaar zijn gesteld. Daarmee stimuleren we verenigingen en andere sportpartners om samen te komen tot innovatieve initiateven ter stimulering van sport en bewegen in de meest brede zin van het woord.  

De lasten en de baten laten een voordelig saldo zien van respectievelijk € 116.513 en € 85.983. Er is voor € 9.466 meer toegevoegd en voor € 230.562 minder onttrokken aan de reserves. Hierdoor ontstaat per saldo een nadelig resultaat van € 37.532.

Het positieve resultaat op de lasten van € 116.513 bestaat uit:

• Lagere lasten van € 230.562 in verband met onderhoudswerkzaamheden aan sportaccommodaties die deels door Covid-19 verschoven zijn naar 2021.  Bedoelde werkzaamheden worden gedekt uit de Reserve Onderhoud Sportaccommodaties en voor een deel uit de Reserve nutvw-sociaal, hetgeen de lagere onttrekking aan de reserves verklaart.
• Lagere lasten door overlopende verplichtingen op onderhoud BOR van € 9.466. Dit bedrag is gereserveerd in de reserve nutvw-sociaal voor de uitvoering in 2021. Hierdoor wordt een hogere toevoeging aan de reserves gedaan van € 9.466.
• Hogere lasten van € 145.034 omdat zowel in 2019 als in 2020 de BTW op de Exploitatiesubsidie Het Anker foutief is afgewikkeld. Dit is in 2020 voor beide jaren hersteld, waardoor de niet geraamde BTW-last toenam. Hier tegenover staat eveneens een niet geraamde bijdrage vanuit de SPUK-regeling.  Vanuit de Spuk worden BTW-lasten vergoed die vanaf 2019 voor de gemeente kostenverhogend werken.
• Lagere lasten gemeentelijke belastingen van € 32.000.
• Lagere lasten huren van € 31.000. Dit huuroverschot is er onder andere omdat er een lager bedrag aan huismeesterdiensten Windesheim betaald hoefde te worden vanwege Covid-19.
• Hogere lasten van € 49.294 vanwege de niet gehaalde bezuinigingsopdracht.
• Daarnaast zijn er lagere lasten van € 7.813 op diverse kleinere posten.

Het positieve resultaat op de baten van € 85.983 bestaat uit:

• Hogere baten van € 145.034 door de genoemde extra bijdrage vanuit de SPUK.
• Lagere baten van € 53.923 door een lagere vrijval van de Voorziening WRZV. Ondanks de afspraak met SSW om jaarlijks een bedrag van € 73.923 over te maken voor de afbouw van de voorziening, is dit niet gelukt in 2020. SSW heeft veel kosten voor hygiëne en veiligheid moeten maken om de bestaande hallen in gebruik te kunnen houden. Tegelijkertijd stagneerden de huurinkomsten terwijl de vaste lasten bleven bestaan. Er waren hierdoor onvoldoende liquide middelen om aan de afspraak met de gemeente te kunnen voldoen.
• Daarnaast is € 5.128 minder ontvangen hetgeen bestaat uit diverse kleinere posten.

• WRZV hallen: Het investeringsbesluit voor de nieuwbouw van de WRZV-hallen is genomen in maart 2018. De architectenselectie is uitgevoerd, waarmee een definitief ontwerp van de hallen en buitenruimte is opgesteld. De aanbesteding van de bouw is gestart in kwartaal 2 van 2019 en afgerond in 2e deel van 2019. De start van de bouw wordt verwacht in kwartaal 1 van 2020, oplevering wordt verwacht in kwartaal 1 of 2 van 2021. Periodiek wordt de Raad geïnformeerd via de beleidscyclus en / of separate besluitvorming (indien nodig).
• Vervangen toplagen kunstgrasvelden conform vervangingsschema. Als onderdeel van de Begroting 2020 wordt ter uitvoering van deze activiteit voorgesteld om in te stemmen met bestedingsvoorstel 1 (renovatie toplagen kunstgrasvelden).

WRZV hallen, Voorsterpoort

WRZV hallen, Horeca

Vervangen 3 grasvelden in kunstgras

Vervangen toplaag kunstgrasvelden

Er zijn geen financiële bijzonderheden te melden. De inhoudelijke toelichting is opgenomen onder de toelichting realisatie kredieten.