Fysiek domein

Een duurzame groei en ontwikkeling van de stad staat centraal. Hiermee staan we voor verschillende uitdagingen. Zo moeten we als stad de transitie maken naar een duurzame energievoorziening. Het veranderende klimaat vraagt ons om na te denken over hoe we de stad en omgeving hier zo goed mogelijk op inrichten en klimaatadaptief maken. Maar ook de transitie naar een circulaire economie vraagt onze aandacht. Een circulaire economie is een herijking van de economie waarin iedereen − zowel bedrijven, instellingen als burgers − bewuster omgaan met de beschikbare grondstoffen en verspilling tegengaan. In het denken over de circulaire economie wordt vanuit verschillende invalshoeken naar de economie gekeken, zoals de sociaal-maatschappelijke, technische, economische en ecologische invalshoek. Wat bindt is de notie dat de leverbetrouwbaarheid en beschikbaarheid van ruwe grondstoffen de komende jaren gaat afnemen. In de plaats van dit te laten gebeuren, wordt actie ondernomen om de economie slimmer te organiseren in een circulaire economie.

We zien kansen om de strategische opgaven waar we voor staan ook te benutten om onze economie te versterken. De opgaven rond circulaire economie, klimaatadaptatie en energietransitie kunnen als een motor dienen voor (nieuwe)kennis en technieken die bijdragen aan de veranderende economie. Zo ontstaan er vanuit "Energietransitie" grote en kleine energie-opwekkers, kunnen er coöperaties (lokale bedrijfjes) ontstaan en grote energieleveranciers zullen zoeken naar nieuwe business modellen. Rondom de klimaatopgave heeft Zwolle met de Climate Campus nu al een naam opgebouwd als stad van kennis rond dit thema, en het huisvesten van de ‘demodelta’ waar meerdere partijen met elkaar samenwerken om de vraagstukken die er liggen aan te pakken. Duurzame 'branding' is goed voor de regio. De maatschappelijke opgaven die voor ons liggen zullen hoe dan ook voor werkgelegenheid zorgen bij bedrijven die hun rol pakken binnen de transities.

We zien dat op de circulaire economie steeds verder gemeengoed aan het worden is. De corona crisis heeft veel bedrijven doen realiseren wat de afhankelijk is van grondstoffen in het buitenland en wat de consequenties zijn als deze wegvallen. Door diverse bedrijven in Zwolle wordt daarom gewerkt aan het verkorten van ketens door meer samenwerking te zoeken binnen Nederland. De KEC-opgaves zijn steeds meer zichtbaar op bedrijventerreinen en we proberen bedrijven, samen met partners in de stad zoals Kennispoort Regio Zwolle, hierin te ondersteunen.
Wel onderkennen we dat, zoals in recente rapportages van het PlanBureau voor de Leefomgeving, de transitie naar een circulaire economie nog niet snel genoeg gaan. Als overheden zullen we deze transitie moeten blijven stimuleren. Vandaar dat we ook nadrukkelijk in 2020 gewerkt hebben aan een regionale aanpak in de Regiodeal, waar circulair ondernemen een belangrijke rol heeft gespeelt. Denk hierbij aan het Living Lab Regio Zwolle circulair, en de circulaire aanpak van de Port of Zwolle, waaronder het onderzoek de railterminal op Hessenpoort. Middels een actieve rol de regio onderkennen we dat dit vraagstuk niet alleen een Zwols vraagstuk is, maar dat vanwege afhankelijkheden dit voor de hele regio geldt.
Ook via onze inkoop dragen wij bij aan de versnelling. We hebben de markt actief uitgedaagd om met circulaire oplossingen te komen. Op deze wijze proberen we een sneeuwbaleffect te creëren.
We hebben dus daadwerkelijk stappen in de goede richting gezet, maar realiseren ons dat er de komende jaren een versnelling zal moeten worden gerealiseerd. Het in 2020 ontwikkelde beleid circulair bouwen en het Living Lab Regio Zwolle circulair gaan hier zeker aan bijdragen.

We faciliteren de veranderende economie, zodanig dat:

• Duurzaamheid sterk wordt verbonden met de Zwolse Economie door in te zetten op klimaatadaptieve, circulaire en energiebesparende maatregelen bij nieuwe initiatieven in de gebouwde omgeving.
• We samen met partners in de stad en regio initiatieven faciliteren waarmee bedrijven worden gestimuleerd en verleid.
• Wordt ingezet op klimaatadaptieve, circulaire en energiebesparende maatregelen bij nieuwe initiatieven in de gebouwde omgeving waarmee duurzaamheid wordt verbonden aan de Zwolse economie
• Strategische opgaven als circulaire economie, klimaatadaptatie en energietransitie ook vanuit een economische benadering concreet betekenis krijgen, en aan deze concepten een verdienmodel ten grondslag komt te liggen.
• We binnen de Regio Zwolle gezien worden als één van de trekkers voor het onderwerp.

Transitieagenda Circulaire economie

René de Heer

Het aantal circulaire initiatieven zowel binnen de gemeentelijke organisatie als door inwoners en ondernemers begint nu steeds groter in aantal en impact te worden. Het is nu zaak deze trend door te zetten en als gemeente verder te ondersteunen. We kiezen ervoor om een faciliterende rol in te nemen. De gemeente volgt de ambities van de Rijksoverheid. Deze zijn:

• 100% circulair in 2050.
• In 2030 een (tussen)doelstelling van 50% minder gebruik van primaire grondstoffen (mineraal, fossiel en metalen).
• In 2021 wordt 10% circulair ingekocht.
• 2023 wordt 100% van de bouw circulair aanbesteed.

Een 100% circulaire economie is gericht op behoud van de waarde van alles wat al in omloop is, met als uiteindelijke doelstelling een economisch systeem dat binnen de grenzen van de aarde blijft. Doel voor 2020 is het doorzetten van het aantal initiatieven en het verankeren van de opgedane kennis. Voor het geldt dit zowel intern als gemeentelijke organisatie als ook extern.

Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen drie categorieën:

• Intern, gemeente als inkoper.
• Intern-extern, gemeente als ontwikkelaar.
• Extern: inwoners en ondernemers.

In het jaar 2020 hebben de volgende activiteiten centraal gestaan om de circulaire economie verder aan te jagen:

• Uitwerking en aanvragen van de Regiodeal Living Lab Regio Zwolle Circulair. Deze aanvraag is met diverse partijen uitgewerkt. zoals Windesheim, VNO-NCW, en Rabobank. Uitvoering van het Living Lab zal in 2021 plaatsvinden. Diverse Zwolse projecten zijn hierin opgevoerd om te versnellen, zoals houtbouw en circulair inkopen.
• het circulair ambachtscentrum is verder uitgebouwd en worden tot een groot succes. Diverse nominaties voor prijzen zijn in de wacht gesleept. Dit doen we samen met Stichting Kringloop Zwolle en uitvoering is gegeven door Stichting Natuur en Milieu Overijssel
• We hebben gewerkt aan diverse GWW pilots om meer gebruik te maken van gerecyclede materialen, circulair ontwerpen en inzet van biobased producten. Voorbeeld is het circulaire fietspad op Hessenpoort.

Door lagere lasten wordt een voordelig resultaat gerealiseerd van € 11.056. Afwijkingen beneden € 50.000 worden niet verder toegelicht.

Circulaire economie bestaat uit drie categorieën van waaruit budget ingezet zal worden:

1. Intern, gemeente als inkoper
Circulair inkopen vormt onderdeel van het actieplan Maatschappelijk Verantwoord Inkopen. Middels diverse trajecten zijn we kennis aan het opdoen hoe circulair te integreren in onze inkoop. Dit vergt veelal een andere aanpak. In 2019 hebben we hiervoor kennis ingekocht getiteld Rapid Circulair Contracting. Uitvoering vindt plaats in 2019 - 2020. Inhuur van kennis zal ook in 2020 nodig zijn voor nieuwe trajecten en om ontwikkelingen te kunnen bijhouden. Daarnaast willen we waar mogelijk en betaalbaar launching customer zijn. Ervaring in 2019 rondom de circulaire Dutchfiets zijn positief omdat hier circulair zichtbaar gemaakt wordt. Dit willen we in 2020 vervolgen met nieuwe, zo mogelijk Zwolse producten. Verder wordt er budget gereserveerd voor het volgen van extra cursussen door medewerkers om kennis over het onderwerp binnen de eigen organisatie te krijgen en te verdiepen.

2. Intern-extern, gemeente als ontwikkelaar
Via aanbestedingen in met name eigen vastgoed en woningbouw kan de gemeente een enorme impuls geven in de bouwsector en in gebiedsontwikkeling. Zo is circulair nog een speerpunt in de ontwikkeling van de Tippe. De bouw staat te boek als één van de grootste grondstoffen gebruikers binnen elke gemeente dus in deze sector is ook veel winst te behalen. Zeker ook in combinatie met andere strategische opgave als energie en klimaatadaptie is hier nog veel winst te behalen. We begroten hier gelden voor de inhuur van externe expertise voor onderzoek hoe we gebieden en gebouwen meer vanuit circulaire principes te ontwikkelen. Hiervoor zal naar subsidie door provincie, Rijk en EU gekeken worden. Daarnaast reserveren we handgeld om in pilotprojecten te kunnen participeren die als vliegwiel moeten gaan gelden voor andere ontwikkelingen.

3. Extern: inwoners en ondernemers
Dagelijks worden we door inwoners en ondernemers benaderd met circulaire projecten. Vaak gaat het om vraagstukken omtrent kennis, netwerk en wet- en regelgeving, maar ook is men opzoek naar subsidie. Voor 2020 richten we ons specifiek op:

• Kennisontwikkeling van het MKB, evt. met Kennispoort Regio Zwolle.
• Ondersteuning van inwoners met (nieuwe) projecten die een actieve bijdrage leveren aan de circulaire economie die in de opstartfase geholpen moeten worden. Hiervoor hanteren we de Ladder van Lansink (prioriteitsladder van hoogwaardig hergebruik),  als leidraad.
• Verder opbouwen en verbreden van netwerken, zoals het kwartiermakersoverleg Circulaire Economie en Cirkelstad Zwolle.
• Diverse circulaire projecten in sectoren die benoemd worden door de Economic Board, zoals kunststoffen en Agro & Food die bijdragen aan de regionale circulaire agenda.

Daarnaast is er een kleine reservering voor handgeld voor onvoorziene kansen die zich voordoen, veelal in cofinanciering met provincie, Rijk of EU.

Circulaire economie

Uitvoering startersbeleid

Uitvoering startersbeleid
Het krediet is in 2018 beschikbaar gesteld met als doel om starters te stimuleren zodat via groei van kleine bedrijven veel banen kunnen worden gecreërd. Bovendien komen veel innovaties voort uit kleinere bedrijven. Dit krediet is afgesloten. Bij doel 5.1.1 zijn er nieuwe middelen beschikbaar gesteld voor sociaal ondernemersschap en starters.