Beschrijving doel 6.4.1 We bevorderen dat Zwolle op termijn energieneutraal is (tekst uit Begroting 2020)
In Zwolle hebben we de ambitie vastgesteld om in 2050 energieneutraal te zijn. Als tussenstap op weg naar 2050 hebben we afgesproken dat in 2025 de hoeveelheid CO2-uitstoot in vergelijking met 1990 25% lager ligt en dat we 25% van de totale energievraag op duurzame wijze opwekken. Deze doelstelling is ambitieus. Het streven van deze doelstelling vindt plaats in een transitie waarin we afhankelijk zijn van de inzet van veel partijen, de ontwikkeling van innovatie en wetgeving en de beschikbaarheid van kennis, draagvlak en investeringsbereidheid. Waar we staan is weergegeven in de energiemonitor die is opgenomen onder de kadernota’s. De rol van de gemeente in deze transitie is divers. Op onze eigen mogelijkheden tot duurzame inkoop, besparing en verbruik hebben we invloed. Het verminderen van het verbruik door anderen kunnen we aanjagen. Daarbij is een goede samenwerking en het delen van het eigenaarschap van de energietransitie door overheden, bewoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties cruciaal voor het draagvlak en succes. Ook de ontwikkeling van de duurzame opwek jagen we maximaal aan. Het garanderen van het halen van de doelstelling kunnen we echter niet. Elk jaar bekijken we of de activiteiten die we uitvoeren maximaal bijdragen aan het versnellen van de transitie en het halen van de doelstelling binnen de door de raad toegekende middelen voor dit doel. Daarnaast wordt op tal van andere beleidsterreinen een bijdrage geleverd aan de strategische opgave voor energietransitie. In deze begroting zijn de activiteiten voor 2020 opgenomen en onderverdeeld in drie clusters: warmteketen, grootschalige opwek en gebouwde omgeving. Vanuit het cluster warmteketen wordt ingezet op de gehele warmteketen (opwek, transport, distributie, levering en systeembeheer). Dit geeft ook kaders voor de ruimtelijke ontwikkeling van de stad onder- en bovengronds. Bij het opstellen van de plannen worden koppelingen gemaakt met opgaven zoals leegstand, beheer en onderhoud, wonen, transformatie, wijkontwikkeling, klimaatadaptatie en natuurontwikkeling. Vanuit het cluster grootschalige opwek richten wij ons vooral op grootschalige zon- en windenergie. We streven ernaar dat een substantieel deel van de in Zwolle gebruikte energie in Zwolle wordt opgewekt. Participatie van Zwollenaren wordt hierin mogelijk gemaakt. Netschaarste heeft onze aandacht. Wij realiseren ons dat de ontwikkeling van het elektriciteitsnet limiterend zal zijn in het behalen van onze doelstellingen. Binnen het cluster gebouwde omgeving richten wij ons op het energiezuinig en waar mogelijk energiepositief maken van woningen, bedrijven en (maatschappelijke) instellingen. Hieronder valt ook de voorbeeldrol van de gemeente met haar eigen vastgoed en energieverbruik in de openbare ruimte. We zien de energietransitie als katalysator voor een brede (regionale) ontwikkeling met nieuwe perspectieven voor de lokale economie. Voor het aanjagen van de energietransitie op bedrijventerreinen trekken we op met het provinciale programma NEO. Voor 2020 kunnen wij de geplande activiteiten uitvoeren binnen het door uw raad beschikbaar gestelde budget. Wij verwachten vanaf 2021 omvangrijke uitvoeringsprojecten waarvoor aanvullende financiering nodig zal zijn. Bij de Perspectiefnota 2021 - 2024 wordt u hierover nader geïnformeerd. |
---|
Toelichting op realisatie doel
In 2020 is de aangescherpte strategie en de monitor van het programma energietransitie met uw raad besproken. In deze strategie hebben we teruggekeken op de behaalde resultaten, lessen geleerd en de richting bepaald voor onze rolopvatting en de activiteiten voor de komende jaren voor de pijlers gebouwde omgeving (inclusief warmte) en grootschalige elektrische opwek. De activiteiten die we in 2020 hebben uitgevoerd passen hierin. |
---|
Criteria (tekst uit begroting 2020)
We bevorderen dat Zwolle op termijn energieneutraal is, zodanig dat:
|
---|
Kaderstellende nota('s)
Portefeuillehouder(s)
Monique Schuttenbeld |
---|
Activiteiten (tekst uit Begroting 2020)
Programmaplan energietransitie Binnen dit doel is daarnaast een klein budget beschikbaar voor de bevordering en afstemming van een duurzame aanpak binnen alle bestaande programma’s in de gemeentelijke begroting. Vanaf 2017 is duurzaamheid integraal onderdeel van de programma’s. |
---|
Toelichting realisatie activiteiten
Voor het programma energietransitie zijn bij de Perspectiefnota 2020 incidentele en structurele middelen beschikbaar gesteld voor de jaren 2020-2023. Voor 2020 was € 800.000 incidenteel beschikbaar en inclusief de structurele middelen van € 623.000 was het totaal beschikbare budget voor 2020 dus circa 1,4 miljoen euro. Daarnaast zijn er aparte projectbudgetten of subsidies beschikbaar voor Geothermie, Wijkuitvoeringsplannen Holtenbroek/Aa-landen, Wijkuitvoeringsplan Berkum, RRE-initiatieven (Berkum, Assendorp, Dieze en Verbeter&Bespaar) en subsidieregeling Dieze-Oost. De uitvoering van het programmaplan. wordt programmatisch opgepakt en omdat het grotendeels uit incidenteel projectbudget bestaat wordt de realisatie beschreven onder de toelichting projecten. |
---|
Financieel overzicht doel
In onderstaand overzicht wordt op doelniveau de volgende informatie gepresenteerd:
- De totaalbedragen die door de raad beschikbaar zijn gesteld voor 2020, opgedeeld naar:
- Vastgestelde begroting
- Begrote kredieten die in 2020 via exploitatie worden verantwoord
- Vastgestelde begrotingswijzigingen
- De jaarrekeningcijfers
- Het voordelige (+) of nadelige (-) resultaat ten opzichte van de begrote bedragen
Baten en lasten | Lasten | Baten | Toevoeging aan reserves | Onttrekking aan reserves | Saldo |
---|---|---|---|---|---|
Vastgestelde begroting | 644.812 | 0 | 1.100.000 | 0 | |
+ mutaties projecten | 1.536.181 | 667.955 | 0 | 868.227 | |
+ begrotingswijzigingen | 69.059 | 28.000 | -200.000 | 39.500 | |
Begroting t/m december | 2.250.052 | 695.955 | 900.000 | 907.727 | |
- Jaarrekening | 2.178.835 | 667.955 | 943.218 | 907.727 | |
Gerealiseerd resultaat Doel 6.4.1 | 71.217 | -28.000 | -43.218 | 0 | |
Saldo | -1 |
Financiële toelichting activiteiten (verschillenanalyse)
De lasten zijn € 71.218 lager dan begroot, maar omdat de baten eveneens € 28.000 lager zijn en er € 43.218 meer gestort is in de reserves wordt een resultaat gerealiseerd van 0. De afwijkingen kunnen als volgt worden verklaard:
|
---|
Kredieten (tekst uit Begroting 2020)
Programmaplan energietransitie
Op basis van het bedrag dat beschikbaar is gesteld en door middel van prioritering zijn de activiteiten voor 2020 bepaald. WARMTEKETEN (EERDER CLUSTER INFRASTRUCTUUR EN BUFFERING) Vanuit het cluster warmteketen wordt ingezet op het opstellen van een warmtegids en warmteplannen. De warmtegids wordt opgesteld voor de hele stad. Hierin komt in overleg met inwoners een eerste beeld van welk energiesysteem waar in de stad het beste past. Dit geeft ook kaders voor de ruimtelijke ontwikkeling van de stad onder- en bovengronds. De warmteplannen worden opgesteld voor de wijken Berkum, Spoorzone, Dieze, Aalanden en Holtenbroek. In de begroting 2020 zijn de proceskosten voor de warmtegids opgenomen. Voor de proceskosten warmteplannen wordt een beroep gedaan op cofinanciering van de provincie Overijssel. Voor met name de wijken Aalanden en Holtenbroek wordt verder verkend wat de mogelijkheden van geothermie zijn. Warmtegids Warmteplannen (o.a wijkenergiesysteem, omgevingsmanagement, participatie) Organisatie van de Warmteketen Dynamiek in de stad Verbindingen (landelijke) ontwikkelingen Project Geothermie Bij de Perspectiefnota 2020 is €300.000 beschikbaar gesteld. De projectkosten zijn op basis van het huidige kostenniveau doorgetrokken naar 2020. Voor het opstellen van de warmteplannen in 2020 en 2021 wordt een beroep gedaan op cofinanciering van de provincie Overijssel. Bij de afronding van definitiefase worden de werkzaamheden voor de volgende fase bepaald en gebudgetteerd. Naar verwachting zal de begeleiding van de warmtetransitie in Holtenbroek en Aa-landen in de navolgende jaren moeten worden geïntensiveerd. In de Perspectiefnota van 2021 zal het financieel perspectief voor de langere termijn nader worden ingevuld. GROOTSCHALIGE OPWEK Vanuit het cluster grootschalige opwek wordt gewerkt aan de realisatie van zonneparken zoals Bomhofsplas/Sekdoornplas, Herfte, De Weekhorst, Scholtensteeg en Hessenpoort en windmolenpark Tolhuislanden. Participatie van Zwollenaren wordt hierin mogelijk gemaakt. Komend jaar onderzoeken wij mogelijke binnenstedelijke locaties voor 20 hectare zon. In 2020 komen wij met een voorstel voor een vervolgaanpak. Netschaarste heeft onze aandacht. Wij realiseren ons dat de ontwikkeling van het electriciteitsnet limiterend zal zijn in het behalen van onze doelstellingen. Gebiedsproces grootschalige opwekking Tolhuislanden Ontwikkelen 20 hectare zonne-energie binnenstedelijk/gemeentegrond Begeleiden initiatieven voor zon -en windenergie en overige technieken Ontwikkeling transport, opslag, conversie, congestiemanagement Regionale afstemming rond grootschalige opwekking GEBOUWDE OMGEVING Vanuit het cluster Gebouwde omgeving zetten we in op energiezuinig woningen, bedrijven en maatschappelijke instellingen. We maken hiervoor onder meer afspraken met woningbouwcorporaties over de te halen energiedoelstellingen en werken samen in de verdere uitvoering ervan. Daarnaast wordt er uitvoering gegeven aan de door uw raad vastgestelde nota ‘Zichtbare Energietransitie’. Uw raad heeft aanvullende wensen geuit om deze beweging breder aan te jagen via de ingediende motie 17. Deze motie wordt meegenomen in besluitvorming over de nota ‘Betaalbare energietransitie’. Waarbij aandacht is voor het bieden van (financiële) perspectieven voor eigenaren en omwonenden en zeker ook voor die groepen bij wie een groot deel van de maandelijkse lasten naar de energierekening gaat. Betaalbare energietransitie Lokale initiatieven Verbeter en Bespaarloket Project Berkum Energieneutraal Project Duurzaam Dieze-Oost Reservering investeringsbudget eigen opwek |
---|
Toelichting realisatie kredieten
Pijler Gebouwde Omgeving Berkum Warmtetransitie Aa-landen-Holtenbroek Organisatie van de warmteketen Warmte initiatieven
In een Community of Practice, begeleid door Energie Samen/Buurtwarmte en Drift werken gemeente en lokale initiatieven (Dieze, Berkum, Assendorp en Blauwvinger Energie aan een samenwerkingsmodel dat ertoe leidt dat de positie van bewonersinitiatief in de warmtetransitie wordt versterkt. Besparen Pijler Grootschalige Elektrische Opwek In het kader van innovatie is in 2020 gestart om, samen met ondernemers en provincie, te komen tot een uitvoeringsplan voor een gebiedsgericht energiesysteem. Dit mede in het perspectief van de aangekondigde net schaarste. De gevolgen van net schaarste hebben we in beeld gebracht. We hebben werk gemaakt van het aanjagen van innovatieve oplossing zoals op Hessenpoort voor de korte termijn. Voor het oplossen van net schaarste zijn we constructief in gesprek met netbeheerders Enexis en Tennet, trekken hierbij samen op met de buurgemeenten Staphorst, Dalfsen en Zwartewaterland (resulterend in het samenwerkingsverband ZDSZ op de energie agenda) en hebben zo meer zicht op de noodzakelijke investeringen. Op basis van de gesprekken die we hebben gevoerd met Enexis hebben we ook een beter beeld gekregen van gerealiseerde en concrete zon op dak initiatieven in Zwolle. Dit heeft ook geleid tot een voorstel om ons bod in de RES te verhogen. Hiermee is nog meer rekening gehouden met een strategische reservering om de groei van de stad te faciliteren. Dit besluit is inmiddels door de Raad genomen (maart 2021). Gebiedsproces grootschalige opwekking Tolhuislanden |
---|
In onderstaand overzicht wordt voor dit doel inzicht gegeven in de financiële stand van zaken van (meerjarige) kredieten die de Raad tot en met 2020 beschikbaar heeft gesteld.
De reeds verwerkte afzonderlijke kredietmutaties per doel worden gepresenteerd in het overzicht restantkredieten .
Project | Omvang krediet tot en met 2020 | Gerealiseerd tot en met 2019 | Bestedingen 2020 | Restantkrediet |
---|---|---|---|---|
Energietransitie 2018/2019 | 2.155.161 | 2.155.161 | 0 | afgesloten |
Energie incidenteel 2020 | 899.491 | - | 502.796 | 396.695 |
Energie incidenteel 2021 | 500.000 | - | 0 | 500.000 |
Programmabudget energie 2022 | 500.000 | - | 0 | 500.000 |
Programmabudget energie 2023 | 500.000 | - | 0 | 500.000 |
Verbeterloket bespaarloket energie | 629.607 | 198.107 | 388.495 | 43.005 |
Assendorp energieneutraal | 200.000 | - | 162.000 | 38.000 |
Berkum energieneutraal 2025 | 435.300 | 88.980 | 217.595 | 128.725 |
Duurzaam Dieze-Oost | 1.868.152 | 1.386.702 | 301.600 | 179.850 |
Transitievisie warmte | 275.000 | - | 47.393 | 227.607 |
Warmtetransitie Hbr/Aalanden | 292.400 | - | 10.000 | 282.400 |
Geothermie | 1.118.600 | 451.690 | 175.942 | 490.968 |
Grootschalige energietransitie | 62.500 | - | 0 | 62.500 |
Stimuleringsregeling duurzaamheid | 1.415.600 | 1.415.732 | 0 | afgesloten |
Totaal | 10.851.811 | 5.696.372 | 1.805.821 | 3.349.750 |
Financiële toelichting kredieten
Hieronder wordt een financiële toelichting gegeven op de projecten, de inhoudelijke toelichting is opgenomen onder de toelichting "realisatie kredieten". Programmabudget Energietransitie 2018/2019 Energietransitie incidenteel 2020/2021 Duurzaam Dieze-Oost- verhuur zonnepanelen via Wijbedrijf en RRE Duurzame woningbouw productie |
---|