Fysiek domein

We stellen de mens en de menselijke maat centraal en beheren en onderhouden ons aanwezige areaal van o.a. wegen, verkeerslichten, openbare verlichting, kabels & leidingen en bruggen/tunnels vanuit functie en gebruikswaarde. Onze aanwezige infrastructuur en fysieke voorzieningen versterken daarmee waar mogelijk het woon-, leef- en vestigingsklimaat. De focus ligt daarom naast de basistaak ‘in stand houden’ juist op het bijdragen aan de maatschappelijke en ruimtelijke uitdagingen, innovaties en ontwikkelingen; Wat zijn de opgaves vanuit de strategische thema’s, wat leeft er in de wijk en bij haar bewoners en zijn er stedelijk opgaven relevant? We kijken kritisch of bestaande elementen/objecten nog wel een functie hebben en anticiperen op toekomstig (ondergronds) ruimtegebruik. Daarop voeren we nadrukkelijk de regie en we zorgen voor verbinding en integraliteit door  werk met werk te maken met andere doelen binnen programma’s 5, 6 en 7. We zorgen ervoor dat de basis veilig en op orde is en aansluit op de (veranderende) behoefte. Tegelijkertijd beheren we met een blik die verder dan een paar jaar vooruit kijkt. Als onderdeel van de Begroting 2020 wordt ter uitvoering van dit doel voorgesteld om in te stemmen met bestedingsvoorstel 31 (Regie op ondergrondse infrastructuur).

Onze beschikbare infrastructuur en fysieke voorzieningen richten we in vanuit het perspectief van de gebruikers. Vanuit het perspectief van de omgevingsvisie dragen we daarmee bij aan het versterken van de verbindingen tussen gebieden en wijken in de stad. Maatwerk maken we mogelijk en we zorgen ook dat het beheer zoveel mogelijk adaptief meebeweegt met de stad en de behoefte van haar inwoners en gebruikers. De grotere opgaven vanuit o.a. de strategische agenda binnenstad en de Spoorzone hebben daarbij specifiek aandacht, net zoals de ambities op het gebied van klimaat, energie en circulariteit. Leidend principe is om een stedelijker en levendiger klimaat te realiseren, met ruimte en vrijheid voor onze inwoners en partners om mee te doen en actief initiatieven te ontplooien.

Door inspecties uit te voeren en de resultaten te toetsen aan de geldende normen en richtlijnen verkrijgen we inzicht in de prioritering in onderhoud en vervanging van de kapitaalgoederen wegen, verkeerslichten, openbare verlichting, kabels & leidingen en bruggen/tunnels. Hierbij gebruikten we ons beheersysteem Obsurv, de MJOP kaarten en het GIS systeem. Voor de integrale prioritering hebben we het Meer Jaren Opgave Programma (MJOP) geactualiseerd. Alle opgaven komen hier samen en leiden tot de optimale programmering. Dus niet alleen de onderhouds- en vervangingsopgaven, maar ook de mobiliteits-, wateroverlast-, hittestress-, energie-opgaven. Vanuit beheer en onderhoud is dit opgestart en proberen we alle opgaven inzichtelijk te krijgen om dit zo optimaal mogelijk te kunnen doen. Hierbij hebben we ook meer en meer de resultaten van Buurt voor Buurt (resulterend in een wijkopgave) betrokken. Bij het daadwerkelijk uitvoeren van de werkzaamheden zijn de opgaven en wensen uit de wijk zoveel mogelijk meegenomen.

In het kader van de onderhoudsprogrammering hebben er in 2019/2020 voor de fysieke voorzieningen inspecties en of onderzoeken plaatsgevonden. De resultaten hebben, op basis van een risico-afweging (aspecten veiligheid, technische kwaliteit en het voorkómen van kapitaalvernietiging) geleid tot een planning en -begroting voor alle voorzieningen in de buitenruimte voor de periode 2021 t/m 2025. De 'nieuwe' standaard in de programmering en het daadwerkelijk uitvoeren van de werkzaamheden is dat meer en meer de gemeentelijke ambities op het gebied van Klimaatadaptatie, Energietransitie en Circulariteit (KEC), daar waar er raakvlakken zijn, een plek krijgen.

Het proefproject Bernisse heeft geleid tot een asfalt-ombouwprogramma op wijkniveau voor 2020 en 2021, waarbij maatwerk is geleverd voor het ombouwen asfalt woonstraten naar klimaatstraten voor een aantal straten in de Aa-landen. In het ombouwprogramma is naast Klimaatadaptatie, Energietransitie en Circulariteit ook burgerparticipatie een onderdeel in de realisatie van het project. In 2020 zijn de werkzaamheden voor Aa-landen zuid verder uitgewerkt en aanbesteed en voor 2021 zal dit in Wipstrik gebeuren. In 2020 is ook begonnen met de verdere uitwerking van dit programma voor de komende 5 jaar.

We zorgen voor passende en functionele bovengrondse- én ondergrondse fysieke voorzieningen vanuit de opgave van wijk en stad, zodanig dat:

• We de basis veilig en op orde houden vanuit een risicogestuurde benadering en we met ontwikkelend beheer anticiperen op de toekomst.
• We door het slim gebruiken van een breed scala aan databronnen op informatiegestuurde wijze tot afgewogen investeringen en activiteiten komen en tegelijkertijd innovatie bevorderen.
• We maatwerk leveren en waar nodig als regisseur optreden en mede daarmee mogelijk maken dat kansrijke initiatieven vanuit onze inwoners/partners ontplooid kunnen worden.

Visie op het Beheer van de Openbare Ruimte in Zwolle (BOR) 2015

Algemene Verordening Ondergrondse Infrastructuur (AVOI) 2012

William Dogger

Activiteiten m.b.t. risicogestuurd en ontwikkelend beheer

• Opstellen, beheren en integraal positioneren van het MeerJarenOpgaveProgramma (MJOP 2020-2024).
• Uitvoeren jaarplannen onderhoud voor oa. wegen, openbare verlichting, verkeerslichten, civiele kunstwerken etc. Hierbij prioriteren we volgens de risicogestuurde benadering waarbij we "heel en veilig" als ondergrens bewaken.
• Implementatie asset management en opstellen meerjarige asset plannen.
• Actief invulling geven aan (boven)regionale samenwerking t.b.v. efficiency en kennis.
• Innovaties ten behoeve van lagere CO2-footprint, minimaal gebruik grondstoffen en energieprestatie geven we een nadrukkelijke plek (koppeling met doelen 5.1.2 en 6.4.1).
• Versterken koppeling beheer -en mobilteitsopgaven t.b.v. een robuust en afgewogen (meerjarig) investeringsprogramma.

Activiteiten m.b.t. een veilig gebruik van openbare ruimte (koppeling met doel 7.2.3 )

• Structurele inspecties/schouw, waarbij de uitkomsten worden geprioriteerd in de jaarlijkse onderhoudsprogrammering.
• Inventarisatie aanpassingen bruggen vanuit (Europese) regelgeving machinerichtlijn.
• Zorgdragen voor straatreiniging en adequate gladheidsbestrijding.
• Toezicht bij activiteiten en projecten in de openbare ruimte conform richtlijnen voor Veilig Werken langs, aan en op de weg.

In de Begroting 2020 wordt de afschrijvingstermijn van het onderdeel verfsystemen (conserveren heel) aangepast van 25 jaar naar 12 jaar. Zie hiertoe bestedingsvoorstel 8.

Activiteiten m.b.t. informatiegestuurd en slim gebruiken van databronnen

• Doorontwikkelen informatiegestuurd beheer met behulp van data/sensoring i.c.m. markt/onderwijs (evt. gekoppeld aan MPI).
• Adequaat beheer en onderhoud van onze beheersystemen en op betrouwbare en accurate wijze onze beheerinformatie en (meerjaren) onderhoudsprogrammering via het Geo-informatieportaal beschikbaar stellen.

Activiteiten m.b.t. het leveren van maatwerk en optreden als regisseur.

• Opnemen van kansrijke opgaven vanuit wijkgericht werken en de gebiedsagenda’s (al dan niet gekoppeld aan omgevingsvisie) in MJOP en de jaarplannen beheer en onderhoud (koppeling met doelen 7.1.1 en 6.1.1).
• Het (toekomstig) ruimtegebruik vanuit energie- en wateropgaven regisseren en visie/beleid implementeren op de (ondiepe) ondergrond (koppeling met doel 6.4.3).
• Verbinding zoeken en koppeling maken met investeringen vanuit o.a. de strategische agenda binnenstad incl. aanloopstraten, het versterken van wijkwinkelcentra (koppeling met doel 5.2.1) en de Spoorzone (koppeling met doel 6.3.1).
• Pro-actief opnemen toegankelijkheidsopgaven (met prioriteit voor binnenstad en (boven)wijkse functies) in de jaarlijkse programmering.

• Het MeerJarenOpgaveProgramma is geactualiseerd en gepositioneerd in 2020, gedeeld met meerdere afdelingen. Vanuit onderhoud en vervanging met input vanuit mobiliteit is hier actief invulling aan gegeven. Dit heeft geleid tot geactualiseerde MJOP kaarten, met een doorkijk van 5 jaar. Dit is de basis voor de door ontwikkeling om meerdere programma’s concreet in beeld te krijgen en de programmering te optimaliseren.
• De geplande onderhoudsopgaven voor wegen, openbare verlichting, verkeersregelinstallaties en civiele kunstwerken zijn ondanks corona uitgevoerd volgens het plan van 2020, gebaseerd op inspecties, technische richtlijnen en normen, waardoor de technische veiligheid geborgd is en kapitaalvernietiging voorkomen wordt.
• De jaarlijkse actualisatie van de beheerplannen en het bundelen in de nota kapitaalgoederen maken inzichtelijk dat vooral de beheerstrategie voor verhardingen niet meer voldoet. De kwaliteit blijft achter bij de ambitie van de visie openbare ruimte. In 2021 worden de scenario’s en risico’s nader uitgewerkt en inzichtelijk gemaakt. Specifiek is het budget voor vervangingsinvesteringen de komende 10 jaar inzichtelijk gemaakt. Ook hiervoor zullen in 2021 scenario’s nader uitgewerkt worden.
• Voor het voldoen aan de machinerichtlijn is onderzoek gestart naar de maatregelen die getroffen moeten worden met bijbehorende kosten.
• Voor het borgen van de installatieverantwoordelijkheid volgens de NEN3140 (veilig werken aan ‘alles met een stekker’) is gestart met een inventarisatie en nadere uitwerking van het handboek. In 2021 zal dit nader uitgewerkt zijn.
• Bij het MJOP en het voorbereiden van de werkzaamheden betrekken we de wijkbeheerders en wijk managers. We maken meer en meer gebruik van de resultaten van Buurt voor Buurt, wat niet alleen leidt tot inzicht in de wijkopgave maar deze data helpt ook met de wijze van inrichten van de participatie.
• In het opgestelde groot onderhoudscontract wegen is expliciet circulariteit en terugdringen emissie opgenomen.
• De inzet van de regisseur ondergrond leidt tot meer inzicht in de dynamiek van de directe ondergrond. Hiervoor is continu en meer aandacht nodig, aangezien de transitieopgaven een versnelling dienen te krijgen. De afstemming intern en extern en oog hebben voor de mogelijkheden bij de transitieopgaven is cruciaal voor de (nabije en langere) toekomst.
• De aanleg van glasvezel heeft voortvarend doorgegaan in 2020. een groot deel van de stad is al aangesloten.
• De AVOI is in 2020 opnieuw vastgesteld.

De lasten en de baten laten een voordelig saldo zien van € 487.389 en € 380.814. Omdat een bedrag van € 378.838 wordt toegevoegd aan de reserves, ontstaat uiteindelijk een voordelig resultaat van € 489.365.

Het voordeel op de lasten van € 487.389 wordt veroorzaakt door:

• Een aantal opdrachten lopen door in 2021, waardoor er € 379.000 minder is uitgegeven. Dit bedrag is toegevoegd aan de reserve nutvw-fysiek.
• Door gunstige weersomstandigheden is een voordeel van € 130.000 ontstaan op gladheidsbestrijding.
• Over de periode 2018 en 2019 zijn de elektriciteits- en netwerkkosten afgerekend voor een lager bedrag dan was voorzien. Verschillen in inzicht met de leverancier over het areaal en het verbruik zijn opgelost, de mogelijkheid tot afrekening over oudere jaren is van tafel, het verbruik blijkt iets lager te zijn geweest dan ingeschat, en de extra risico opslag is niet nodig gebleken. Hierdoor is een voordeel van € 307.000 gerealiseerd.
• Voor inzet op kabels & leidingen en onderhoud van wegen zijn extra kosten ter hoogte van € 163.000 gemaakt in verband met extra werkzaamheden vanwege verleende vergunningen. Hiertegenover staan extra opbrengsten (zie baten).
• In verband met verhaalbare schades aan o.a. verkeersregelinstallaties en wegen is € 123.000 extra besteed aan herstelkosten. Hiervoor zijn schadevergoedingen ontvangen (zie baten).
• Daarnaast zijn er diverse kleinere voor- en nadelen met per saldo een nadeel van € 43.000. Deze worden verder niet toegelicht.

Het voordeel op de baten van € 380.814 wordt veroorzaakt door:

• Als gevolg van een aantal omvangrijke trajecten zijn € 270.000 meer vergoedingen ontvangen voor toezicht en herstelkosten op verleende vergunningen voor ondergrondse leidingen. Daarnaast zijn er € 30.000 minder legesvergoedingen ontvangen; dit komt met name doordat de gemiddelde lengte korter was dan begroot (voor vergunningen onder de 1000m).
• Er is € 123.000 aan schadevergoedingen ontvangen voor verhaalbare schades.
• Daarnaast zijn er een aantal vergoedingen ontvangen met een gezamenlijk voordeel van € 18.000. Deze worden verder niet toegelicht.

Het nadeel door hogere toevoegingen aan reserves wordt veroorzaakt door:

• Er is een bedrag van € 379.000 toegevoegd aan de Reserve nutvw-fysiek voor de opdrachten die doorlopen in 2021.

Wegen reconstructies

• Binnen dit krediet ligt de komende jaren de focus op klimaatbestendige ombouw van (onderhoudsbehoeftige) asfalt woonstraten (i.r.t. doel 6.4.4).

Ombouw openbare verlichting naar LED

• Afgelopen jaar is een flink deel van de openbare verlichting energiebesparend geworden door de ombouwoperatie. Het beschikbare krediet is in 2019 besteed. Vanaf 2020 zal er een voorstel volgen voor een vervolgimpuls energiebesparende ombouw openbare verlichting (i.r.t. doel 6.4.1).

Overige kredieten

• Diverse vervangingsinvesteringen, o.a. vervanging verkeerslichten, (elektro-)mechanische installaties bruggen en vervanging houten bruggen (zie omschrijving kredieten en paragraaf kapitaalgoederen voor algemene toelichting).

Ombouw openbare verlichting naar LED

Besturing 4 beweegbare bruggen

Wegen reconstructies

Verkeersregelinstallatie

Ombouw asfaltwegen naar waterpasserende verharding

Holtenbroekerbrug staalkabels

Diverse houten bruggen

Wegen reconstructies 2019

2018-Twistvlietbrug revisie hydrauliek

2020-Verkeersregelinstallaties

2020-AOW brug vervangen houten leuning

2020-AOW brug conserveren

2020-AOW brug slagboom plaatsen

2020-AOW brug MRL

2020-Kerkbrug handbediende afsluitbomen

2020-Kerkbrug conserveren

2020-Hanekampbrug renovatie

2020-Holtenbroekerbrug conserveren

2020-Diverse houten bruggen

2020-Diezerpoortenbrug kabels vervangen

2020-Hofvlietbrug camera's

2020-Hofvlietbr intercom-installatie

2020-Twistvlietbrug hydro unit

2020-Twistvlietbrug conserveren

2020-Spoolderbergbrug beweegbaar maken

2020-Spoolderbergbrug brugleuning

2020-Spoolderbergbrug betonreparatie

2020-Renovatie betonbrug Brinkhoekweg

Wegen reconstructies
Het ombouw project Aa-landen is gestart in 2020 en Wipstrik start in 2021. Een ouder project is administratief gesloten.

Ombouw openbare verlichting naar LED
In 2020 is minder besteed dan was geraamd voor dit jaar. Deze uitgaven schuiven echter door naar 2021. Het beschikbare krediet blijft benodigd voor de verdere uitvoering.

Diverse vervangingsinvesteringen
Dit betreft diverse vervangingsinvesteringen voor verkeerslichten en bruggen. 16 projecten zijn afgerond in 2020 met een klein positief saldo van circa € 18.000 en 7 projecten worden in 2021 uitgevoerd en/of afgerond.