Fysiek domein

Demografische prognoses geven aan dat Zwolle tot 2040 in ieder geval groeit tot 140.000 inwoners. Een sterkere groei is niet ondenkbaar, omdat Zwolle steeds meer in trek is als aantrekkelijke gemeente om te wonen en te werken. Dat betekent dat we in Zwolle een slimme groeistrategie nodig hebben om die (extra) groei letterlijk ruimte te kunnen bieden. Behalve de toename van het aantal inwoners, leiden ook andere trends en ontwikkelingen tot kansen en opgaven op stedelijk en regionaal niveau. Economische ontwikkelingen, veranderingen in het klimaat, energiegebruik en technologie hebben gevolgen voor de fysieke leefomgeving. Tegen die achtergrond is het nodig een leidende ambitie te formuleren voor Zwolle, zodat we in het komende decennium een volgende stap kunnen maken in stedelijkheid en economische ontwikkeling van stad, landelijk gebied en regio. Alleen door lef en ruimte te geven aan vernieuwing kunnen de transitievraagstukken op het gebied van klimaat, energie, gezondheid, demografie en leefbaarheid in verschillende gebieden opgepakt worden.

In de Zwolse Omgevingsvisie staat de strategische visie op hoofdlijnen voor de toekomst van de fysieke leefomgeving. Het maken van een uitnodigende omgevingsvisie doen we samen met inwoners, ondernemers en belangenorganisaties. Andere betrokken partners zijn bijvoorbeeld de regiogemeenten, de provincie Overijssel, het waterschap, de GGD en het Rijk. In de omgevingsvisie komt al het beleid voor de fysieke leefomgeving, integraal en in samenhang samen. De inhoud van de visie geeft richting aan een op te stellen omgevingsplan. Daarnaast geeft het richting aan verdere ontwikkeling van de gemeente en helpt het initiatiefnemers om te komen tot haalbare plannen.

Vanuit onze strategische opgave in het centrumgebied zijn voor beide gebieden, de Binnenstad (zie ook programma 5) en Spoorzone/Hanzeland, strategische agenda’s opgesteld. Het centrumgebied is van bovenlokaal belang en vormt het visitekaartje van Zwolle. Het is juist in dit gebied waar grote maatschappelijke opgaven spelen en waar we als gemeente de ruimtelijke structuur willen versterken.

In 2020 is de ontwerp-Omgevingsvisie Zwolle en bijbehorende ontwerp-Omgevingseffectrapportage opgesteld. In de visie staat de toekomstige ontwikkeling van de gemeente gericht op de fysieke leefomgeving. Diverse maatschappelijke opgaven komen hier integraal in samen, zoals wonen, economie, klimaatadaptatie, leefbaarheid, landschap, groen, etc.  De ontwerp-Omgevingsvisie heeft ter inzage gelegen, wat leidde tot 122 zienswijzen. In het najaar heeft een participatieproces plaatsgevonden door middel van onlione gebieds- en themabijeenkomsten. Ook is online gesproken met verschillende stakeholders, zoals belangenorganisaties en collega-overheden.  De waardevolle input uit de zienswijzeperiode en het participatietraject verwerken we in een definitieve Omgevingsvisie. Oorspronkelijk stonden in het voorjaar van 2020 fysieke bijeenkomsten gepland voor het participatietraject van de omgevingsvisie. Door Corona kon dit niet doorgaan en zijn online bijeenkomsten georganiseerd. Vaststelling hiervan door de gemeenteraad staat gepland in 2021.

Voor de gebiedsontwikkeling spoorzone is de strategische agenda uitgewerkt in een Ontwikkelkader. Op 26 oktober 2020 is het Ontwikkelkader Spoorzone Zwolle vastgesteld door de gemeenteraad en vormt de basis voor de verdere uitwerking van de plannen in het gebied.

We ontwikkelen samen de kracht van de stad (en regio) met als leidende agenda een inspirerende, uitnodigende, strategische en integrale omgevingsvisie, zodanig dat:

• We samen met inwoners, ondernemers, mede-overheden en belangenorganisaties (op de Zwolse manier) aan een sterk Zwolle werken.
• Er een goede afstemming is met onze mede-overheden Rijk, provincie en Waterschap, ook op instrumenteel niveau (omgevingsvisies).
• We maximaal gebruik maken van onze ligging en positie in het land.
• Er concreet invulling wordt gegeven aan de Omgevingswet en bijbehorende transities.
• We altijd anticiperen op veranderingen: toekomstgerichtheid als randvoorwaarde.
• We verschillende opgaven in de gemeente altijd blijven verbinden: integraal werken als basisvoorwaarde.
• We altijd zoeken naar meervoudige waardecreatie voor de fysieke leefomgeving.

Ontwikkelkader Spoorzone Zwolle

Ed Anker

• Afronden van de Zwolse omgevingsvisie, op basis van een door de raad vastgesteld plan van aanpak. Het betreft een gebiedsgerichte uitwerking van de vastgestelde omgevingsvisie deel 1. 2020 staat vooral in het teken van het formele besluitvormingsproces inclusie het ter inzage leggen van de ontwerp-omgevingsvisie en bijbehorende ontwerp-milieueffectrapportage;
• Input geven aan het nationale beleid op het gebied van de ontwikkeling van de fysieke leefomgeving (o.a. Nationale Omgevingsvisie)
• Afstemming Omgevingsvisie provincie Overijssel en de Zwolse omgevingsvisie
• Afstemming omgevingsvisies met regiogemeenten.

• Omgevingsvisie: zie onder toelichting op realisatie doel 2020
• Frequent hebben we als gemeente in 2020 afstemming gehad met het rijk op het gebied van de ontwikkeling van de fysieke leefomgeving. Zo werken we momenteel samen met rijk, provincie en Regio aan een verstedelijkingsstudie. Dit traject is al in 2020 gestart.
• Waar nodig is in 2020 afstemming geweest tussen provincie en gemeente over het beleid in de fysieke leefomgeving.
• In het kader van het opstellen van de Zwolse Omgevingsvisie hebben we in 2020 diverse contactmomenten gehad met regiogemeenten om omgevingsvisie op elkaar af te stemmen.

De lasten laten een nadelig saldo zien waardoor er een nadelig resultaat wordt gerealiseerd van € 158.959.

Het tekort wordt veroorzaakt door een overschrijding van € 164.000 op het project Omgevingsvisie. Zie de toelichting bij kredieten.

Afronden Zwolse omgevingsvisie
In het najaar van 2017 heeft de gemeenteraad besloten over deel 1 van de Zwolse omgevingsvisie met kernopgaven en topambities. In 2018 is gestart met de uitwerking hiervan in een opvolgend document: Omgevingsvisie deel 2, een gebiedsgerichte uitwerking. Deel 1 en 2 zullen samen één omgevingsvisie gaan vormen. Onderdeel van deel 2 zijn het formuleren gebiedskenmerken, het benoemen van gewenste ontwikkelingsrichtingen van gebieden, het opstellen van een afwegingskader, een verplichte Milieueffectrapportage en een bijbehorend participatieproces. De activiteiten in 2020 beslaan voornamelijk het besluitvormingsproces, de formele inspraak, aanvullende participatie en implementatie van de visie binnen de gemeentelijke organisatie en externe platforms als ruimtelijkeplannen.nl

Omgevingsvisie

MIRT

Investeren in Groei

Omgevingsvisie
De ontwikkeling van de Omgevingsvisie heeft in 2020 een woelige periode doorgemaakt. Het beschikbare budget voor 2020 bestond uit € 218.000 uit budget voorgaande jaren, aangevuld met nieuw budget uit het programma Omgevingswet van € 145.000, daarnaast heeft een extra inleen plaatsgevonden uit dit programmabudget van € 50.000. Het budget voor 2020 kwam daarmee uit op een bedrag van € 413.000. De uitgaven bedroegen € 577.000 waardoor sprake is van een tekort van € 164.000. Dit tekort is ten laste van het resultaat gebracht. De oorzaken van deze aanzienlijk hogere uitgaven zijn:

• De doorwerking van de coronamaatregelen in aanvullende kosten voor de "Tour de Zwolle" en communicatie. In plaats van meer eenvoudige fysieke bijeenkomsten ging het om allerlei digitaal ingevulde bijeenkomsten, sessies en middelen. Dit werkte sterk kostenverhogend door meer inzet van interne medewerkers (€ 60.000) en externe kosten voor communicatiemiddelen en ondersteuning (€ 50.000). Totaal € 110.000.
• Bij de uitvoering van het milieueffectenonderzoek waren zowel de externe kosten hoger door omzetting van het werkproces voor Corona (€ 10.000) als de meer onvoorziene inzet van interne medewerkers (€ 10.000). Totaal € 20.000.
• Voor het verwerken van zienswijzen is meer inzet nodig geweest van interne medewerkers, zowel door het aantal zienswijzen als de uitgebreidheid ervan. Totaal € 7.500.
• Tot slot bleek de inzet van interne medewerkers en projectmanagement hoger dan voorzien, door zowel de inzet om te komen tot het ontwerp als de doorlopende dynamiek in het proces. Totaal € 26.500.

In het bovenstaande financieel overzicht van kredieten wordt een restantkrediet weergegeven van € 85.806. Er is echter geen sprake van een restantkrediet omdat in het budget van € 1.932.654 ook al rekening is gehouden met het incidenteel door de raad beschikbaar gestelde budget van € 250.000 voor het jaar 2021. Als het budget voor 2021 buiten beschouwing wordt gelaten dan zou er sprake zijn van een overschrijding van € 164.000. Deze overschrijding is ten laste van het jaarrekeningresultaat 2020 gebracht. Bij de Berap zal het begrotingstechnisch ophogen van het krediet t.l.v. de Baten en lasten formeel worden geregeld. Het saldo voor het jaar 2021 bedraagt dan weer € 250.000.